مقدمه
- در دهههای اخیر بنگاه های بزرگی از اقتصادهای آسیایی مثل کره جنوبی، چین و تایوان به سرعت به بهبود قابلیت های فناورانهشان پرداختهاند و همپای رقبای خود در کشور های پیشرفته شدهاند، یا حتی آنان را پشت سر گذاشتهاند جهش.
- این پیشرفتها در برخی بنگاه ها و شرکت های آسیایی مثل سامسونگ، الجی، هیوندایی و کیاموتورز در کره، مدیاتک و ایسر در تایوان و هوآوی در چین رخ دادند.
- این تجارب نشان دادند که در شرایط خاصی کشور های متأخر به لحاظ فناورانه میتوانند با استفاده از ویژگیها و مزایای خاص متأخر بودن بر معایب آن غلبه کرده و همپای صاحبان فناوری و پیشتازان کشور های توسعه یافته شوند .
خیزش کشور های شرق آسیا
تعداد ثبت اختراعات در دفتر ثبت اختراعات و علائم – تجاری ایالات متحده آمریکا از سال ۱۹۶۳ تا ۲۰۱۴ توسط چین، کره و تایوان Miao et al. , 2018
بنگاه های پیشتاز در شرق آسیا
- سامسونگ توانسته است در سال ۲۰۱۵ حدود ۲۴. ۸ درصد از بازار جهانی گوشیهای هوشمند را در مقابل سهم ۱۷. ۵ درصدی اپل به خود اختصاص دهد.
- بعلاوه، این شرکت به عنوان یک رهبر جهانی در صنعت الکترونیک و نیمهرساناها ظهور کرده و از شرکت های ژاپنی مانند سونی پیشی گرفته است
- شرکت هوآوی چین در صنعت تجهیزات مخابراتی، شرکت های اریکسون از سوئد و سیسکو سیستم از ایالات متحده آمریکا را در میزان فروش پشت سر گذاشته است.
دام درآمد متوسط
- درحالیکه رشد سریع اقتصادی در کشور های تازه صنعتی شده شرق آسیا مورد توجه همگان قرار گرفته است، این سؤال مهم به ذهن متبادر میشود که چرا چنین همپایی فناورانه ای در نقاط دیگر جهان اتفاق نمیافتد؟
- برای مثال میتوان کشور های آمریکای التین مانند برزیل و آرژانتین را نام برد که رشد آنها در دهه ۸۰۹۱ و ۰۹۹۱ متوقف شد . Lee and Kim, 2009 این کشور ها در دامی گرفتار شدند که به آن دام کشور های با درآمد متوسط MIT گفته میشود.
- کشور های با درآمد متوسط بین تولید کنندگان با دستمزد پایین و نوآوران با دستمزد بالا گرفتار میشوند، زیرا میزان دستمزد در آن کشور ها برای رقابت با صادر کنندگان با دستمزد پایین، بسیار بالا ست و میزان قابلیت های فناورانه آنها برای رقابت با کشور های پیشرفته، بسیار پایین .
تاریخچه همپایی
- مفهوم همپایی Catch – up تاریخی طولانی دارد و ریشه آن به مطالعات گرشنکرون ۲ ۶۹ ۱ برمی گردد. گرشنکرون در کتاب ”عقب ماندگی اقتصادی از دیدگاه تاریخی“ توضیح میدهد رشد اقتصادی قاره اروپا در اواخر قرن ۹۱ میلادی تحت سیطره انگلستان بود.
- در بخش عمدهای از قرن نوزدهم انگلستان، رهبر فناورانه دنیای سرمایه داری بود. این فاصله تا جایی بود که تا پیش از نیمه دوم این قرن، سرانه تولید ناخالص داخلی انگلستان حدود ۵۰ درصد بالا تر از میانگین سایر کشور های پیشرو نظیر ایالات متحده آمریکا و آلمان بوده است.
- در نیمه دوم این قرن، ایالات متحده آمریکا و آلمان فرایند همپایی با انگلستان را آغاز کردند و با تالشهایی که در راستای کاهش فاصله فناورانه با انگلستان انجام دادند، پیشرو بودن این کشور را به طور قابل توجهی به چالش کشیدند.
پنج انقلاب فناورانه
مفهوم همپایی
- مقاله تأثیرگذار آبراموویچ ۶۸۹ ۱ با عنوان « همپایی ، جلو افتادن و بازگشت به عقب» مفهوم همپایی را معرفی کرد و این مفهوم به دایره لغات اقتصاددانان توسعه اضافه شد.
- فاگربرگ و گودینهو ۲۰۰۵ مفهوم همپایی را کاهش فاصله کشور ها در بهره وری و درآمد با کشور های پیشرو و به طورکلی همگرایی و کاهش تفاوت در بهره وری و درآمد در کل جهان، تعریف کرده اند.
- اوداگیری و همکاران ۲۰۱۰ همپایی را فرایندی میدانند که یک کشور در حال توسعه فاصله خود را با کشور پیشرو در زمینه درآمد سرانه همپایی اقتصادی و قابلیت های فناورانه همپایی فناورانه کاهش میدهد.
مفهوم همپایی
- همپایی را میتوان با شاخصهای متفاوتی سنجید و اندازه گیری کرد : درآمد سرانه همپایی اقتصادی
بهره وری همپایی بهره وری سهم از بازار همپایی بازار قابلیت فناورانه همپایی فناورانه
- روش اندازهگیری باید براساس هدف تحقیق و سطوح مطالعه مانند سطح ملی، بخش صنعت یا بنگاه انتخاب شود. Lee, 2013
- بعلاوه، انواع مسیرها و الگوهای مطرح برای همپایی فناورانه نظیر دنباله روی مسیر، پرش از مراحل و خلق مسیر جدید وجود دارد . Lee and Lim, 2001
الگوهای همپایی فناورانه
- لی و لیم ۲۰۰۱ با مطالعه شش صنعت در کره جنوبی نشان دادند مسیر همپایی کشور ها و حتی صنایع با هم متمایزند و این امر نتیجه عوامل بیرونی رژیمهای فناورانه، پنجرههای فرصت و. . . و عوامل درونی سطح قابلیت های فناورانه و راهبردهای مختلف بنگاه ها و. . . است. بر این اساس، آنها سه الگوی همپایی فناورانه را معرفی کردند :
- الگوی دنباله روی مسیر : Path Following شرکت های تازهوارد مسیر مشابهی را که شرکت های پیشرو طی کرده اند را در زمان کوتاهتری دنبال میکنند.
- الگوی پرش از مراحل : Stage Skipping شرکت های تازهوارد مسیر مشابهی را طی میکنند، ولی از برخی مراحل جهش میکنند، بنابراین زمان کمتری صرف میکنند.
- الگوی خلق مسیر جدید : Path Creating شرکت های تازه وارد مسیر مخصوص به خود را برای توسعه فناوری ابداع میکنند.
الگوهای همپایی فناورانه
مسیر شرکت پیشرو
- الگوی دنباله روی مسیر
- الگوی پرش از مراحل جهش نوع اول
- الگوی خلق مسیر جدید جهش نوع دوم
- مرحله الف ← مرحله ب ← مرحله ج ← مرحل د
- مرحله الف ← مرحله ب ← مرحله ج ← مرحل د با سرعتی بیشتر از شرکت پیشرو
- مرحله الف ← مرحله ج ← مرحله د
با جهش از مرحله ب
مرحله الف ← مرحله ب← “ مرحله ج← “ مرحله د“ Lee and Lim, 2001
مثالها
- مثال : لوازم الکترونیک، کامپیوترهای شخصی و ماشین ابزار در کره جنوبی
- مثال : خودرو و نیمه هادیها DRAM در کره جنوبی
- مثال : ارتباطات از راه دور و استاندارد سی. دی. ام. ای در کره جنوبی
همپایی با الگوی پرش از مراحل
- دستاوردهای شرکت سامسونگ در نیمههادی ها تراشه های حافظه را میتوان موردی از همپایی از طریق پرش از مراحل در نظر گرفت.
- آنها تولید خود را زمانی آغاز کردند که صنعت نیمههادی ها در حال گذار از تراشه های ۶۱ کیلوبیتی به تراشه های ۴۶ کیلوبیتی بود.
- دولت کره توصیه کرد که شرکت های داخلی برای شروع کار به تولید تراشه های ۱ کیلوبیتی بپردازند، اما شرکت های خصوصی تمایل داشتند که از تولید ۱ تا ۶۱ کیلوبیتی جهش کرده و مستقیم به بازار تراشه های ۴۶ کیلوبیتی وارد شوند.
- سامسونگ با خرید فناوری از شرکت میکروالکترونیک تکنولوژی و شرکت تولید فناوری ژاپنی شارپ، مستقیم وارد بازار تراشه های ۴۶ کیلوبیتی شد. این شرکت ، در سال ۲۰۰۰ تبدیل به یک شرکت پیشرو در این صنعت شد.
پرش از مراحل و خلق مسیر جدید
- پرز و سوئت ۸۸ ۹ ۱ پیشنهاد میکنند که بعضی از کشور های تازهوارد به عرصه فناوری ممکن است بتوانند از سرمایه گذاری سنگین بر روی سیستمهای فناوری گذشته گذر کرده و با به کارگیری فناوری های جدید رقابت در بازار با شرکت ها یا کشور های پیشرو را کنترل کنند.
- این نوع راهبرد جهش بیشتر در زمان تغییر پارادایمهای فنی – اقتصادی اهمیت پیدا میکند، یعنی زمانی که همه کشور ها در مواجهه با تغییر الگوهای فنی ـ اقتصادی دارای چالش هستند پارادایم شیفت به سمت دیجیتالی شدن و پایداری
- در چنین زمانی موانع ورود کم است، بسیاری از شرکت های پیشرو ترجیح میدهند از فناوری های جدید دوری کرده و فناوری های موجود را که در آن برتری دارند حفظ کنند قفل شدگی و وابستگی به مسیر
- ایده جهش در ادبیات موضوع با عنوان ناپیوستگی/گسست فناورانه نیز شناخته شده است که توسط توشمن و اندرسون ۶۸۹ ۱ پیشنهاد شده است.
پرش از مراحل و خلق مسیر جدید
- اگر شرکت های الکترونیکی کره ای مانند سامسونگ واِلجی محصولات ی بر پایه فناوری های دیجیتال در حال ظهور را هدف گذاری نمی کردند و مانند شرکت های ژاپنی در محصولات آنالوگ خود که در آن برتری داشتند به مدت طولانی باقی می مانند ، هرگز نمیتوانستند به سطح شرکت های ژاپنی برسند. Lee, 2005
- شرکت های ژاپنی یک نوآوری خود را که در اواخر دهه ۸۰۹۱ توسعه پیدا کرده بود و به آن تلویزیونهای کیفیت بالا ی آنالوگ میگفتند به شرکت های کره ای پیشنهاد دادند.
- شرکت های کره ای از راهبرد جهش بهره گرفتند و فناوری دیجیتال تلویزیوناِچدی را توسعه دادند که در آن زمان یک فناوری در حال ظهور و جایگزینی بود ایجاد کنسرسیومی شامل مراکز تحقیق و توسعه خصوصی و دولتی
پرش از مراحل و خلق مسیر جدید
- لی ۲۰۱۳ بر این عقیده است که جهش بیشتر در فناوری هایی اتفاق میافتد که به سرعت تغییر میکنند و این خصوصیت در بخشهای صنعتی خاص رخ میدهد.
- این مسیر بسیار پر ریسک است، ولی این راه برای تازهواردها بهتر است؛ زیرا آنها نیازی ندارند که بر انباشتی از دانش و فناوری هایی تکیه کنند که هماکنون پیشروها از آن بهره میگیرند.
- چرخه کوتاه فناوری باعث میشود برتری شرکت های پیشرو به میزان قابل توجهی با اختالل مواجه شده و فناوری های در حال ظهور همیشه فرصتهای جدیدی را فراهم میکنند فناوری الکترونیک، فناوری اطالعات و ارتباطات
- مزایای فناوری با چرخه کوتاه : ۱ امکان سوددهی بیشتر در نتیجه ارتباط کمتر با فناوری های کشور های پیشرفته، ۲ پرداختهای کمتر بابت حق لیسانس به خارجیها و ۳ مزایای اول بودن در بازار و محصول
عوامل مؤثر بر همپایی فناورانه
عوامل بیرونی : محیط نهادی و قانونی – رژیم فناورانه – پنجره های فرصت – عملکرد همپایی – وقوع – سرعت – بهره وری کل – عملکرد نوآوری
عوامل درونی : ساخت قابلیت های فناورانه راهبرد همپایی مراحل و پویایی های همپایی – سایر عوامل سازمانی Miao et al. 2018
عوامل بیرونی : محیط نهادی
- اگرچه بنگاه های کشور های متفاوت با همپایی موفق ممکن است برخی ویژگی های مشترک داشته باشند، اما به هر حال تفاوت های محیط نهادی مهمی در شرایطی که فعالیت میکنند، وجود دارد. • هو و متیو ۲۰۰۵ با تحلیل داده های اداره ثبت اختراعات ایالات متحده مربوط به بنگاه های شانزده کشور مختلف دریافتند که بنگاه های کشور های آسیای شرقی مثل کره، تایوان، هنگ کنگ، سنگاپور و چین بر توسعه بنیان های نهادی برای ارتقای ظرفیت نوآورانه ملی در بخش هایی ویژه تمرکز کرده اند. • ونگ و تسای ۲۰۱۰ و پارک و لی ۶ ۲۰۰ به مقایسه الگوهای متفاوت نوآوری و زمینه های نهادی مختلف بین بنگاه های کره ای و تایوانی پرداختند. آنها نشان دادند همپایی فناورانه در تایوان در نتیجه فعالیت کسب و کار های کوچک و متوسط است و در کره جنوبی، نقش آفرینان آن تعداد معدودی از شرکت های بزرگ چائبول ها هستند.
عوامل بیرونی : محیط نهادی
- فورمن و هایس ۲۰۰۴ ، بهره وری ملی مرتبط با نوآوری را در ۲۳ کشور در سال های ۷۸۹۱ تا ۹۹۹۱ مورد آزمون قرار دادند. نتایج حاکی از آن است که نوآوران نوظهور، تغییر از تقلید به نوآوری را با کمک سیاستهای بهبود نوآوری دولت و سرمایه گذاری در منابع فیزیکی و انسانی به مرور زمان انجام داده اند.
- برناردز و آلباکورک ۲۰۰۳ پیشنهاد داده اند، ازآنجا که توسعه علمی نقش مهمی در تقویت ظرفیت جذب و توسعه فناورانه کشور های کمتر توسعه یافته ایفا می کند، ایجاد نهادهای علمی باید جزء مهمی از سیاست صنعتی این کشور ها باشد.
- مازولنی ۲۰۰۸ پس از مطالعه تاریخ همپایی ملی موفق کشور های آلمان، ژاپن، آمریکا، کره و تایوان نقش نهادهای دانشگاه ی را به رغم تفاوتهای زمینه ای، تاریخی و شرایط بومی برجسته کرده است.
عوامل بیرونی : رژیم فناورانه
- تغییر در محیط فناورانه یک بخش یا صنعت بر همپایی فناورانه اثرگذار است Nelson and . Winter, 1982 این نظریه به بنگاه ها پیشنهاد می کند که زمینه فناورانه مناسب را انتخاب کنند.
- لی و لیم ۲۰۰۱ معتقدند قسمتی از تفاوت های موجود در الگوی همپایی در سطح بخش به وسیله رژیم های فناورانه ای تعیین می شود که این صنایع در آنها فعالیت میکنند انباشتگی پیشرفت های فنی، پیشبینی پذیری خط سیر فناورانه و ویژگی های پایگاه دانش از جمله ضمنی بودن یا صیانت پذیری
- پارک و لی ۶ ۲۰۰ به بررسی رابطه بین رژیم فناورانه و وقوع و سرعت همپایی فناورانه پرداختند. آنها دریافتند همپایی با احتمال بیشتری در حوزههای فناورانهای با چرخه زمانی کوتاه تر و انباره دانشی ابتدایی کوچکتر اتفاق می افتد و سرعت همپایی نیز بستگی به میزان صیانت پذیری و دسترس پذیری به دانش خارجی دارد.
عوامل بیرونی : پنجره های فرصت
- الندینی، لی و مالربا ۲۰۱۷ در یک تحلیل شبیهسازی دریافتند که تغییرات در رهبری بازار، نه تنها به ناپیوستگی های فناورانه، بلکه به قفلشدگی شرکت های پیشتاز هم بستگی دارد.
- نیوسی و رید ۲۰۰۷ دریافتند که فقط سه مورد از کشور های بزرگ با اقتصادهای نوظهور چین، هند و برزیل قادر به استفاده از مزیت پنجره های فرصت ناشی از فناوری های نوظهور نانو فناوری و زیست فناوری بودهاند کهعمدتاً به میزان سرمایه مالی و انسانی و همچنین سیاست ها و حمایت های دولت برمی گردد.
- گیاچتی و مارچی ۲۰۱۷ با مطالعه صنعت گوشی های تلفن همراه نتیجه گرفتند همپایی زمانی اتفاق میافتد که یک بنگاه متأخر اقدامی رقابتی از نوع تهاجمی را وقتی پنجره های فرصت باز هستند انجام می دهد و بر اهمیت هر دو نوع سرمایه گذاری و تالش های داخلی و بهرهبرداری از فرصت های خارجی در فرایند همپایی تأکید کرده اند.
عوامل درونی : خلق قابلیت های فناورانه
- فان ۶ ۲۰۰ با مطالعه بنگاه های پیشرو چینی مثل هوآوی و زد تی ای در صنعت تجهیزات مخابراتی بر این نکته تأکید کرد که بنگاه های متأخر باید برای اطمینان از رقابت پذیری از همان مراحل ابتدایی اولویت را به خلق قابلیت های نوآوری بدهند.
- لی و کوژیکوده ۲۰۰۸ پیشنهاد می دهند متأخر ها باید با یادگیری ویژگی ها و سازوکارهای علّی بین اجزا، تقلید خالقانه را جایگزین تقلید کپی کارانه کنند. آنها با مشاهده بنگاه های صنعت تلفن همراه در چین نشان دادند راهبردهای یادگیری عقبافتاده ها تحت تأثیر منابع مکمل در دسترس و ظرفیت جذب بنگاه ها هستند.
- وانگ و همکاران ۲۰۱۴ دریافتند که احتمال وقوع همپایی رابطه غیرمستقیم با اندازه شکاف فناورانه با پیشگامان صنعت و رابطه مستقیم با قابلیت های فناورانه بنگاه های تولیدی چینی دارد.
عوامل درونی : خلق قابلیت های فناورانه
- کانال ها یا روش های انتقال قابلیت های فناورانه از کشور های پیشرفته به بنگاه های متأخر کشور های آسیایی همواره مورد تمرکز ویژه بوده است و اکثر این مطالعات بر روابط مکمل بین توسعه قابلیت های درونی و انتقال دانش بیرونی تمرکز کرده اند.
- فان ۶ ۲۰۰ از مطالعات خود این گونه نتیجه گیری میکند که بنگاه های متأخر باید در کنار تمرکز بر راهبرد توسعه قابلیت های تحقیق و توسعه داخلی برای بهبود قابلیت های نوآوری به ایجاد اتحادهای راهبردی بیرونی بپردازند.
- فو و همکاران ۲۰۱۱ هر دو موضوع نوآوری درونزا و انتقال دانش خارجی را در همپایی فناورانه اقتصادهای نوظهور سهیم دانسته و معتقدند نوآوری درونزا در کشور های پیشرفته موضوعیت بیشتری دارد.
عوامل درونی : خلق قابلیت های فناورانه
- وو و ماتیوس ۲۰۱۲ با مطالعه بنگاه های نوظهور صنعت فتوولتاییک خورشیدی در تایوان، کره و چین نشان دادند که افزایش وابستگی به دانش داخلی نسبت به دانش بینالمللی به معنای این است که گذار از تقلید به نوآوری در حال انجام است.
- چن ۹ ۲۰۰ با مطالعه صنعت ماشین ابزار در تایوان نشان داد که یادگیری غیررسمی از پیوند های دانشی محلی و جهانی، نقش مهمی در همپایی بنگاه های تایوانی در صنایع با فناوری متوسط و پایین ایفا کرده و به اینترتیب مدل های با محوریت صنایع با فناوری پیشرفته را که براساس سازوکارهای رسمی یادگیری بنا شده اند به چالش می کشد.
- لی و همکاران ۲۰۱۰ دریافتند که همکاری های تحقیق و توسعه با محوریت کاهش هزینه در شتاب دادن به همپایی نقشی نداشته اند، در حالیکه همکاری های تحقیق و توسعه با هدف تسهیم منابع مکمل و ایجاد هم افزایی، همپایی را بهبود بخشیده اند.
عوامل درونی : خلق قابلیت های فناورانه
- شاخه ای دیگر از مطالعات بر اهمیت نقش جا به جایی و چرخش متخصصان به عنوان کانالی تأکید میکند که بنگاه ها از طریق آن میتوانند به بهبود قابلیت های نوآوری شان بپردازند .
- سونگ، آلمدیا و وو ۲۰۰۳ دریافتند که جا به جایی بین المللی مهندسان، جهش بنگاه های کرهای و تایوانی را تسهیل کرده است.
- در مطالعه مشابهی نیز آلمودی و همکاران ۲۰۱۲ بر نقش جا به جایی بینالمللی دانشمندان در فرایند همپایی صنایع دانشبنیان تأکید کرده اند.
- جیولیانی، مارتینلی و رابلوتی ۶ ۲۰۱ دریافتند که همکاریهای برون مرزی با مخترعینی از اتحادیه اروپا، فرصت هایی را برای بنگاه های اقتصادهای نوظهوری مثل چین فراهم کرده است.
عوامل درونی : الگوهای همپایی فناورانه
- لی و لیم ۲۰۰۱ سه الگوی متفاوت همپایی فناورانه را تعریف کردند : خلق مسیر، پرش از مراحل و دنباله روی مسیر
- لی و کی ۲۰۱۷ به مطالعه دالیل انتقال رهبری صنعت فولاد از آمریکا به ژاپن و سپس از ژاپن به کره پرداخته و ادعا کردند که ظهور فناوری های جدید به عنوان پنجره فرصتی برای بنگاه های ژاپنی نیپون استیل برای دنبال کردن مسیر همپایی از طریق خلق مسیر جدید عمل کرد، در حالی که شرکت پوسکو تغییر الگوی همپایی از دنباله روی مسیر به پرش از مراحل را دنبال کرد.
- چوانگ، هوانگ و سونگ ۲۰۱۴ نیز سه الگوی تکاملی متفاوت برای فعالیت های نوآورانه در دوره پسا همپایی کره با نامهای عمق بخشیدن به نوآوری فرایندی، نوآوری در معماری و نوآوری ریشه ای ارائه دادند که بستگی به زمان ورود متأخرها به چرخه عمر محصول دارد.
عوامل درونی : مراحل همپایی فناورانه
- کیم ۷ ۹۹ ۱ چندین مرحله برای توسعه فناورانه متأخران مشخص کردهاست : تقلید کپی کارانه، تقلید خالقانه و نوآوری
- هابدی ۴ ۹۹ : ۱ تولید تجهیزات اصلی OEM ، تولید بر اساس طراحی خود ODM و تولید بر اساس برند خود OBM
- تولید تجهیزات اصلی گونه ویژهای از پیمانکاری است که یک محصول کامل نهایی مطابق با مشخصات دقیق خریدار ساخته می شود OEM
- برخی از شرکت های تولید تجهیزات اصلی به شرکت های تولید بر اساس طراحی خود تکامل می یابند که در آنها قسمت عمدهای از طراحی تفصیلی انجام می شود ODM
- بنگاه های تولید بر اساس برند خود، فعالیت های تولید، طراحی محصول جدید، تحقیق و توسعه در زمینه مواد و فرایندهای تولید محصولات و فروش و توزیع محصولات را خودشان انجام میدهند OBM
همپایی فناورانه از طریق پنجره های فرصت
- پرز و سوئت ۸۸ ۹ ۱ برای اولین بار مفهوم « پنجره های فرصت» را معرفی کرده اند ، اما لی و مالربا ۲۰۱۷ مفهوم پنجره های فرصت را به مؤلفه های سازنده نظامهای بخشی Sectoral Systems توسعه دادند.
- آنها بیان میکنند که یک صنعت ممکن است تغییراتی را در یک یا چند مؤلفه اصلی از نظام بخشی تجربه کند. این تغییرات پنجره های فرصت را برای پیش افتادن بنگاه های تازه وارد و متأخر باز می کنند.
- پنجره های فرصت به فناوری یا دانش پنجره فناوری ، شرایط بازار و تقاضا پنجره تقاضا و سیاست های عمومی و تنظیمات نهادی پنجره نهادی مربوط میشوند.
پنجره فرصت فناوری
- اولین پنجره فرصت در اثر ظهور فناوری جدید یا نوآوری بنیادی بوجود می آید.
- زمانی که فناوری جدید یا نوآوری بنیادی معرفی میشود، شرکت های فعلی ممکن است درصورت قفل شدگی در فناوری موجود عقب بیفتند. این موقعیت به دام متصدی
Incumbent Trap معروف است . Chandy and Tellis, 2000
- شرکت های فعلی تمایل دارند که در فناوری موجود بماند، زیرا سرمایه گذاری عظیمی در آن انجام داده اند و قابلیت هایشان مربوط به آن فناوری است.
- برای مثال انتقال از فناوری های آنالوگ به دیجیتال فرصتی حیاتی برای شرکت های الکترونیک کره ای به وجود آورد تا کنترل بازار را از دست شرکت های ژاپنی بیرون
بکشند.
- شرکت پیشتاز فعلی در حوزه فناوری به استفاده از فناوری موجود ادامه می دهد و تمایل دارد که نیروی بالقوه مخرب احتمالی فناوری یا محصولات جدید را نادیده بگیرد.
- بهعبارت دیگر، این وضعیت همان نادیده گرفتن نوآوری مخرب Disruptive Technology مطرح شده از سوی کریستنسن ۷ ۹۹ ۱ است.
- همچنین شایستگی های جدید مورد نیاز برای فناوری جدید، ممکن است به طور قابل توجهی متفاوت با چیزی باشد که شرکت ها و رهبران کنونی مورد استفاده قرار می دهند.
- این موضوع نیز با مفهوم فناوری مخرب شایستگی Competence – destroying Technology مطرح شده توسط توشمن و اندرسون ۶۸۹ ۱ تطابق دارد.
- پنجره فرصت دوم در مؤلفه دیگر نظامهای بخشی ریشه دارد که همان تقاضای کاربران و مصرف کنندگان است. این پنجره به فرصت فراهم آمده بهوسیله تقاضای جدید اشاره دارد.
- رهبران به این تقاضای جدید پاسخ نمی دهند، زیرا از وجود بازار و مشتریان فعلی خود احساس کامیابی و موفقیت میکنند.
- همچنین، پنجره تقاضا ممکن است به رشد سریع تقاضای محلی که به وسیله صادرات کشور های پیشرو و یا توسط تولید محلی شرکت های چندملیتی پاسخ داده نمی شوند، اشاره داشته باشد.
پنجره فرصت تقاضا
- نوع سوم پنجره تقاضا به چرخه کسب و کار و یا تغییرات ناگهانی در تقاضای بازار اشاره دارد.
- ماتیوس ۲۰۰۵ و لی و ماتیوس ۲۰۱۲ به نقش چرخههای کسب و کار به عنوان یک پنجره فرصت برای تازه واردان در صنایع برخوردار از سرمایه گذاریهای بزرگ نظیر نیمه هادی ها اشاره کرده اند.
- عموماً در طول چرخههای کسب و کار ، بین پویایی های تولید و سرمایه گذاری از یک طرف و پویایی های تقاضای بازار از طرف دیگر عدم تطابق وجود دارد.
- طبق نظرات ماتیوس ۲۰۰۵ ، رونق اقتصادی برای بنگاه های کنونی با هدف برخورداری از سود و توسعه بازارها و تولید، فرصت هایی خلق می کند. در حالی که رکود اقتصادی فرصت مناسبی برای تازه واردان و چالش گران است و منجر به باز شدن پنجره های فرصتی برای آنها می شود.
پنجره فرصت نهادی
- پنجره فرصت سوم ممکن است به وسیله سیاست های عمومی و یا تغییرات نهادی باز شوند.
- دولت ها میتوانند از طریق اجرای برنامه های تحقیق و توسعه که بر فرایند یادگیری و انباشت قابلیت های شرکت های محلی اثرگذار باشند و یا از طریق پرداخت یارانههای تحقیق و توسعه ، معافیت های مالیاتی، تشویق و حمایت از صادرات، مقررات و استانداردهای عمومی در باز شدن پنجره فرصت سیاستها و نهادها سهیم شوند.
- از منظر همپایی در این حالت، دولت ها محیطی نامتقارن خلق می کنند که در آن شرکت های کنونی اغلب خارجی حداقل در بازار محلی از لحاظ مالیات، محدودیت های ورود یا محدودیت های بازاریابی در یک موقعیت غیررقابتی قرار گیرند.
- این مداخالت اغلب با رقابت عادالنه در تضاد و تقابل است، اما گاهی اوقات توجیه می شوند، زیرا شرکت های کنونی اغلب اقدامات ناعادالنهای درخصوص بازداشتن تازهواردان از ورود به صنعت انجام میدهند موانعی مانند مالکیت فکری و پایین کشیدن قیمت ها
- اهمیت سیاست های دولتی فعال در همپایی کشور ها برای مثال در کره و چین در چند بخش توسط مالربا و نلسون ۲۰۱۱ بحث شده است. نمونه های دیگر نظیر سیاست عمومی در صنعت ارتباطات از راه دور کشور چین توسط مو و لی ۲۰۰۵ و همچنین در صنایع کشور تایوان توسط ماتیوس ۲۰۰۲ ارائه شده است.
- در سطح سازمانی گیونیف و رامانی ۲۰۱۲ نشان دادند که چگونه تغییرات در سیستم نظارتی فرصتهایی برای شرکت های هندی در صنعت دارو سازی باز کردند.
توالی در پنجره های فرصت
- پنجره های فرصت میتوانند همزمان و یا در پی هم در یک صنعت باز شوند.
- لی ۲۰۱۴ مشاهده کرد که ظهور فناوری جدید پس از تغییرات قانونی در مورد شرکت های خارجی به عنوان پنجره های فرصت عمل کرده است، به طوریکه شرکت های هندی محلی قادر به کسب موفقیت در بخش خدمات فناوری اطالعات شده اند .
- گیاچتی و مارچی ۲۰۱۷ بیان کرده اند که پنجره های فرصت مربوط به فناوری جیاسام دیجیتال مربوط به پنجره تقاضای کاربران شخصی و پنجره نهادی مربوط به حمایت اتحادیه اروپا از استانداردهای جیاسام دیجیتال بود که به تغییر رهبری از موتوروال در آمریکا به نوکیا در اروپا منجر شد.
پنجره های فرصت درونی و بیرونی
- پنجره های فرصت می توانند بسته به پاسخ های بازیگران مختلف نظام بخشی، بیرونی یا درونی باشند.
- به عنوان مثال، یک پنجره فناوری ممکن است نتیجه سرمایه گذاریهای تحقیق و توسعه شرکت ها در فناوری های جدید باشد.
- همچنین یک پنجره جدید میتواند مربوط به تقاضای جدید باشد و به پنجره فرصت های باز شده توسط تالشهای بازاریابی و تحقیق و توسعه شرکت های تازهوارد اشاره کند.
- مثال دیگر پنجره نهادی است که توسط سیاست دولتی جدید و در نتیجه تحمیل شرکت های تازه وارد، با هدف همپایی در یک کشور خلق می شود.
پنجره های فرصت درونی و بیرونی
- اگر رهبران در توسعه فناوری جدید و استقرار استاندارد صنعت کامیاب شوند، احتماالً موقعیت رهبری خود را در نسل بعدی حفظ خواهند کرد.
- تسلط شرکت سامسونگ بر تولید تراشه های حافظه از اواخر دهه ۰۹۹۱ نمونهای از این دست است.
- این نمونه و سایر مثالها به فناوری های خاصی برای مثال تراشه های حافظه، نیمه هادی ها و کالاهای سرمایه ای مربوط می شوند که قابلیت های انباشت شده و موانع زیاد برای ورود به بازار دارند و محصول نهایی متعلق به استفاده کننده نهایی نیست مانند صنعت تجهیزات ارتباطات از راه دور گوشیهای تلفن همراه .
پنجره های فرصت درونی و بیرونی
- در مواردی که پنجره های فناوری بیرونی برای تازه واردان وجود دارد، تازهواردان موفق میتوانند نوآوری های بیرونی را درونی کنند.
- برای مثال میتوان به توسعه مشترک فناوری های سی. دی. ام. ای بی سیم، توسط شرکت های سامسونگ و کوالکام Lee and Lim, 2001 و نیز توسعه اولین تلویزیون دیجیتال دنیا از طریق کنسرسیوم تحقیق و توسعه خصوصی ـ دولتی در کره اشاره کرد . Lee, 2005
- در هر دو مورد، توسعه اولیه فناوریها در کشور های پیشرفته روی داده بود. شرکت تازه وارد به سرعت، شرکت پیشگام را شناسایی کرده کوالکام در مورد فناوری های سی. دی. ام. ای و برای تجاریسازی آنچه توسعه داده شده با منبع فناوری همکاری کرد.
مصادیق پنجره های فرصت فناوری انواع پنجره های فرصت فناوری
مصادیق
– ظهور فناوری جدید یا نوآوری بنیادی Lee and Malerba, 2017 – وابستگی به مسیر بالا برای شرکت های پیشتاز بهدلیل – سرمایه گذاریهای انجام شده Chandy and Tellis, 2000 – قفل شدگی در فناوری ها و قابلیت های فعلی Lee, 2005 – غفلت از نوآوری های مخرب و برافکن توسط شرکت های پیشرو
Christensen, 1997 – فناوری های مخرب شایستگی Tushman and Anderson, 1986
مصادیق پنجره های فرصت تقاضا انواع پنجره های فرصت تقاضا
مصادیق
– به وجود آمدن تقاضای جدید . Lee and Malerba, 2017 – تقاضای داخلی پاسخ داده نشده Lee and Malerba,. 2017
– چرخه کسب وکار و یا تغییرات ناگهانی در تقاضای بازار Mathews, 2005 ; Lee and . Mathews, 2012
مصادیق پنجره های فرصت نهادی
انواع پنجره های فرصت سیاستها و نهادها
مصادیق
– برنامه های تحقیق و توسعه دولتی نظیر کنسرسیوم های تحقیقاتی دولتی ـ خصوصی در جهت فرایند یادگیری و انباشت قابلیت های شرکت های محلی Lee, 2005; Lee and Lim, 2001 – پرداخت یارانه های تحقیق و توسعه Malerba and Nelson, . 2001 – معافیت های مالیاتی Lee and Malerba, 2017 – تشویق و پشتیبانی از صادرات Lee and Lim, 2001 – مقررات و استانداردهای ملی Lee and Lim, 2001 – خلق محیطی نامتقارن و رقابت ناپذیر برای شرکت های خارجی در بازارهای داخلی Lee and Malerba, 2017
صنعت خودرو در کره جنوبی
- طبق طبقهبندی پویت ۸۴ ۹ ۱، صنعت خودرو یک صنعت مبتنی بر مقیاس شناخته میشود که در مقایسه با صنعت الکترونیک کمتر دانش محور است.
- در مقایسه با صنعت الکترونیک، در این صنعت مسیر نوآوری قابلیت پیش بینی بالا تری دارد و تغییرات مفهومی تناوب کمتری دارند. از طرفی، ویژگی پایه دانشی صنعت اتومبیل به این صورت است که دانش ضمنی در آن اهمیت بالا یی دارد.
- ویژگیهای مطرح شده درباره رژیم فناوری صنعت خودرو به ایجاد برخی مزیتها برای همپایی شرکت هایی نظیر هیوندای موتورز در کره منجر شده است که منابع عظیمی را برای انجام فعالیت های تحقیق و توسعه با هدف گذاری های مشخص گرد آورده است .
- توسعه موتور اتومبیل توسط هیوندای یک مثال متداول برای همپایی از طریق سرمایه گذاریهای عظیم در تحقیق و توسعه است.
- شرکت هیوندای با هدف توسعه موتور اتومبیل، یک مرکز تحقیقات داخلی در مابوک لی تأسیس کرد کهتقریباً چیزی از مرکز تحقیقات قبلی در اولسان به ارث نبرده بود فراموشی یا یادگیری زدایی
- تنها کمک دولت محافظت از بازار داخلی بود و تنها شرکت خودروساز خارجی که به هیوندای کمک کرد، شرکت میتسوبیشی ژاپن بود.
- هیوندای مجبور بود تا به دانش بیرونی شرکت های تحقیقاتی نظیر ریکاردو در انگلیس دست پیدا کند کسب و کار این شرکت فروش دانش فنی بود .
- توسعه فناورانه در شرکت هیوندای شامل فرایندی است که میتوان آن را در قالب همپایی از طریق پرش از مراحل دسته بندی کرد.
- زمانی که هیوندای شروع به توسعه موتور اتومبیل کرد، موتورهای کاربراتوری به عنوان مدل استاندارد شناخته می شدند.
- اما شرکت هیوندای با آگاهی از این نکته که روند فناوری موتور خودرو به سمت موتورهای جدید انژکتوری در حال حرکت است، تصمیم به توسعه نوع دوم موتور گرفت به جای اینکه مدل قبلی و در حال منسوخ شدن را دنبال کند.
- این همپایی از نوع پرش از مراحل، دسترسی به دانش بیرونی براساس اخذ لیسانس را ممکن کرد.
صنعت حافظه نیمه رسانا در کره جنوبی
- رژیم فناورانه صنعت نیمه رسانا D – RAM دارای ویژگیهایی نظیر تناوب بالا در نوآوری و خط سیر فناوری با پیش بینی پذیری بالا ست.
- درحالی که عدم قطعیت پایین در خط سیر فناوری به معنای موانع کمتر برای متأخران است، تناوب بالا ی نوآوری به معنای فرصت های بیشتر برای همپایی است.
- در صنعت تراشه های حافظه، درجه بهروزرسانی بسیار بالا ست و این به معنای آن است که نسل های مختلف تراشه نمیتوانند برای مدت زمان طولانی به طور همزمان وجود داشته باشند و نسل تراشه های قدیمی بهزودی با نسل جدید تراشه ها جایگزین می شوند.
- به علاوه انتقالپذیری دانش فناورانه بین نسل های مختلف خیلی قوی نیست تا به ایجاد موانع جدی بر سر راه متأخران منجر شود.
صنعت حافظه نیمه رسانا در کره جنوبی
- شرکت های هولدینگ متأخری مانند سامسونگ که زیرساختهای تولید را در مقیاس مناسبی برای نسل های جدید تراشه ها ایجاد کردند، توانستند وارد بازار شده و سهم قابل توجهی از بازار را بدون مواجهه با بنگاه های پیشرو به دست آورند.
- شرکت های پیشرو استعداد و قابلیت کمتری برای گذار به نسل جدید نشان دادند، زیرا آنها به دنبال سودآوری حداکثری از نسل موجود تراشه ها بودند. برعکس، سودهای حاصل از نسل جدید تراشه ها برای دنباله روها بیشتر از رهبران بود.
- شرکت سامسونگ رشد صنعت نیمه رسانا توسط شرکت پیشتاز اینتل را زیر نظر داشت و زمانی وارد بازار شد که اندازه بازار به میزان کافی بزرگ شد هوشمندی فناوری و
هوشمندی رقابتی .
- با مرور مسیر توسعه صنعت تراشه های حافظه در کره، این مورد در دسته همپایی از طریق پرش از مراحل قرار میگیرد، زیرا بنگاه های کرهایعمدتاً مسیر طی شده توسط بنگاه های پیشتاز را دنبال کردند و فقط از برخی مراحل پرش کردند.
- دوره زمانی بین دهه ۷۰۹۱ تا ۸۰۹۱ زمان جذب فناوری های سطح بالا ست و شرکت های خارجی سهامشان را به چائبولهای کره ای نظیر سامسونگ فروختند. سامسونگ از طریق ابتکارات خود و بهرهمندی از کمک دولت، در اوایل دهه ۸۰۹۱شروع به تولید تراشه های ۴۶ کیلوبیتی کرد.
- در آن زمان نظر دولت این بود که شرکت های کره ای باید از تراشه های ۱ کیلوبیتی شروع کنند، اما این تصمیم شرکت های خصوصی بود که از تراشه های ۱ تا ۶۱ کیلوبیتی پرش کنند ومستقیماً وارد تراشه های ۴۶ کیلوبیتی شوند.
- سامسونگ موفق شد تا فناوری طراحی تراشه های ۴۶ کیلوبیتی را از شرکت میکروالکترونیک تکنولوژی که یک شرکت کوچک آمریکایی بود، خریداری کند و فناوری ساخت را از شرکت ژاپنی شارپ خریداری کند.
- چند سال بعد شرکت های کره ای به فکر توسعه فناوری طراحی و ساخت تراشه های ۶۲۵ کیلوبیتی در داخل افتادند، درحالی که خرید فناوری طراحی این تراشه ها نه آسان بود و نه ارزان . Kim, 1997
- در این شرایط خروجی های تحقیق و توسعه در خارج مرزها در دره سیلیکون و بازگشت متخصصان و نخبگان بسیار حیاتی بودبعداً. مشاهده شد که تراشه های ۶۲۵ کیلوبیتی سامسونگ با همکاری تیم دره سیلیکون از شریک ژاپنی اش بهتر است.
- نکته قابل توجه اینکه، سیاست های صنعتی دولت همیشه نسبت به پیشرفت های بخش خصوصی عقب بود . Bae, 1997
- اما در سال ۶۸۹۱ دولت اقدام به تأسیس یک کنسرسیوم در زمینه تحقیق و توسعه نیمه هادی ها کرد که متشکل از سامسونگ، ال جی و هیوندای بود و با هدف توسعه نسل های حافظه های ۴ مگابیتی تا ۶۲۵ مگابیتی ایجاد شد.
- تجربه تراشه های حافظه در کره جنوبی را میتوان همپایی با پرش از مراحل در نظر گرفت که به دانش خارجی از طریق اخذ لیسانس و تحقیق و توسعه در خارج از مرزهای کشور متکی بود و از مزیتهایی نظیر تولید انبوه و ظرفیت سرمایه گذاری توسط شرکت های هولدینگ کره ای برخوردار بود.
صنعت ارتباط از راه دور در کره جنوبی
- توسعه سیستم تلفن های همراه سی. دی. ام. ای CDMA و ارائه خدمات آن در کره یکی از موردهای موفق همپایی از طریق خلق مسیر جدید جهش است که با همکاری میان بخش خصوصی و دولتی رخ داد.
- زمانی که شرکت های کره ای و سازمان های دولتی به فکر توسعه سیستم تلفن های همراه افتادند، سیستم آنالوگ در ایالات متحده آمریکا و سیستم های تی. دی. ام. ای TDMA و جی. اس. ام GSM به عنوان سیستمهای غالب در اروپا شناخته می شدند.
- بهرغم عدم قطعیت های زیاد در مسیر توسعه سیستم های سی. دی. ام. ای برای اولین بار در جهان و احتیاط بالا ی شرکت های ارائه دهنده خدمات و سازنده سیستمها مانند کوریا تلکام، سامسونگ و ال جی، وزارت فناوری اطالعات و ارتباطات و مؤسسه پژوهش یالکترونیک و مخابرات اتری تصمیم به توسعه سی. دی. ام. ای گرفتند.
صنعت ارتباط از راه دور در کره جنوبی
- دولت کره توسعه سیستم سی. دی. ام. ای را به عنوان یک پروژه تحقیقاتی ملی در ۹۸۹۱ کلید زده بود. این به معنای آن است که سازمانهای دولتی در کره به خوبی از روندهای صنعت ارتباطات از راه دور مطلع بودند و آینده نگاری فناوری کرده بودند.
- دولت در سال ۱۹۹۱ قراردادی را با هدف همکاری با شرکت آمریکایی کوالکام منعقد کرد.
- در سال ۳۹۹۱ وزارت فناوری اطالعات و ارتباطات کره سی. دی. ام. ای را به عنوان استاندارد ملی علائم کرد و باعث شد تا در آن مقطع زمانی تعداد مشترکان سیستم سی. دی. ام. ای در کرهتقریباً ۷۵ درصد کل مشترکان این سیستم در جهان را تشکیل دهند نوآوری سیاستی یا نهادی
- در این پروژه منافع مورد انتظار در قالب مزایای پیشرو بودن به دست آمد و ریسک بالا ی پروژه میان کنسرسیوم تحقیقاتی ایجاد شده توسط دولت و اتحاد با شرکت کوالکام تسهیم شد.
- مؤسسه اتری ETRI نیز از طریق کاهش عدم قطعیت های فناورانه به وسیله تأمین اطالعات دقیق و به روز در زمینه روندهای فناوری و شناسایی اهداف دقیق تحقیق و توسعه ، همکاری چشمگیری در این پروژه داشت.
- البته، هسته فناوری از شرکت کوالکام خریداری شد و در نتیجه سازندگان کره ای باید حق رویالتی سنگینی معادل ۵/۲۵ درصد درآمد بهدست آمده از هر دستگاه تلفن همراه را بهدلیل استفاده از لیسانس این شرکت پرداخت می کردند.
صنعت کامپیوترهای شخصی در کره جنوبی
- صنعت کامپیوترهای شخصی در کره با مونتاژهای بسیار ساده در اواخر دهه ۷۰۹۱ شروع شد. شرکت های کوچکی همچون سامبو و کونیکس برای اولین بار به ساخت کامپیوترهای شخصی ۸ بایتی از طریق مهندسی معکوس پرداختند.
- با شیفت صنعت به سمت کامپیوترهای ۶۱ بایتی در سال ۸۴۹۱، به نظر رسید که باید از طریق اخذ لیسانس به واردات فناوری سطح بالا پرداخت و البته ساخت این کامپیوترها از طریق روش مهندسی معکوس امری دشوار بود.
- دولت نیز سیاست محافظت از بازار داخلی را اتخاذ کرده بود. ازاینرو واردات محدود شد و شرط صادرات هم بر سرمایه گذاریهای مشترک خارجی تحمیل شد. بهرغم این تمهیدات، مشارکت مستقیمی از سوی دولت در فعالیت های تحقیق و توسعه یا همکاریها تحقیقاتی بین بخش خصوصی و دولتی مشاهده نمی شد.
- دوره زمانی ۹۵ – ۹۸ بهترین دوره برای صنعت کامپیوترهای شخصی در کره بود، زیرا این کشور به عنوان مقر سازندگان تجهیزات اصلی OEM در زمینه کامپیوترهای شخصی و بهره برداری از اقتصاد مقیاس در هولدینگ های بزرگ کره ای چائبول ها شده بود .
- این روند از طریق حرکت شرکت آیبیام مبنی بر اجازه ساخت تحت لیسانس این شرکت در سطح جهان تشدید شد.
- حتی در این دوره رشد، بیشتر شرکت های کرهای سازنده قطعات اصلی، مشغول مونتاژ به صورت اسکی دی بودند و در نتیجه، توانایی کسب فناوری های سطح پایین را داشتند. به علاوه ، شرکت های خارجی تمایلی به انعقاد قراردادهای لیسانس برای فناوری های پیشرفته تر نداشتند. • Semi Knocked Down SKD – Completely Knocked Down CKD
- زمانی که شرکت های کره ای احساس کردند که باید فعالیت های تحقیق و توسعه درونزا را آغاز کنند، به طور همزمان، نقش دولت از نقش ساده ای مانند محافظت از بازار داخلی به حمایت از تحقیق و توسعه و ایجاد تقاضا از طریق خریدهای دولتی تغییر پیدا کرد.
- همکاریهای تحقیقاتی بخش خصوصی و دولتی شروع شد و انجمن تحقیقاتی کامپیوتر کره در سال ۸۵۹۱ تأسیس شد.
- در اواخر دهه ۸۰۹۱ و دهه ۰۹۹۱، شرکت های کرهای موفق به تولید داخلی برد اصلی، تراشه های حافظه و دیگر تجهیزات مانند اچدی دی، موتور پرینترهای لیزری، السیدی و درایور سیدیرام شدند.
- اما آنها هنوز مجبور بودند برخی اجزا از جمله کنترلکننده چاپگر برای موتور چاپگرهای لیزری را وارد کنند.
صنعت کامپیوترهای شخصی در کره جنوبی
- در اوایل دهه ۰۹۹۱، صنعت کامپیوترهای شخصی در کره با کسادی ناگهانی مواجه شد و صادرات کاهش پیدا کرد. دالیل این امر عبارتند از :
- تغییر در ماهیت صنعت در اثر توسعه های فناورانه : اهمیت فرایند مونتاژ در مقیاس بالا با ظهور مجموعه تراشه ها که کارکرد چند تراشه را در یک تراشه جمع می کردند، کاهش پیدا کرد.
- اشتباه راهبردی بنگاه ها : شرکت های کرهای به نحو مناسبی به کاهش سریع دوره عمر کامپیوترهای شخصی واکنش نشان ندادند به دلیل سرمایه گذاری های عظیم در خط مونتاژ کامپیوترهای ۶۲۸ بایتی
- افزایش رویالتی : به عنوان یک بار بر دوش شرکت های کرهای مونتاژکننده کامپیوترهای شخصی سنگینی می کرد.
- صنعت کامپیوترهای شخصی طبق طبقهبندی پویت ۸۴ ۹ ۱، یک صنعت دانش محور محسوب میشود که دانش و فناوری آن بیشتر صریح و آشکار است.
- صنعت کامپیوترهای شخصی با ویژگی هایی نظیر تناوب بالا در نوآوری شناسایی میشود و تغییر مفهوم در آن بسیار سریع است؛ ازاینرو پیش بینی مسیر توسعه های آتی محصول دشوار است.
- گزارش ها حاکی از آن است که اینتل و دیگر شرکت هااخیراً، موفق به توسعه یک سری جدید از میکروپردازنده ها شده اند که جایگزین سری های قبلی ۶۲۸، ۶۳۸، ۶۴۸ و ۶۵۸ خواهند شد. این بدان معناست که حتی اگر شرکت متأخر موفق به تولید تراشه های قدیمی شود، به احتمال زیاد به زودی منسوخ خواهد شد.
- به دلیل پیش بینی ناپذیری بالا در این صنعت ، متأخران نمی توانند توسعه های آتی را با اطمینان حدس بزنند. در واقع، این مشکلی است که نیازمند کمک دیگر بازیگران نظام ملی نوآوری نظیر دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی دولتی و شبکه بین بنگاه ها و نهادهای علمی است.
- برخالف اجزای خودرو، اجزای کامپیوترهای شخصی در سطح جهانی از استانداردهای یکسانی برخوردار هستند و به همین دلیل کامپیوترهای شخصی با سیستم ماژوالر تولید می شوند و برای هر یک از اجزا بازار وجود دارد. این بهمعنای آن است که سازندگان اجزا باید به طور جهانی رقابت کنند.
- این پیشینه ای است که منجر شد سازندگان کامپیوترهای شخصی در این کشور به طور روزافزون به سمت بازار محلی سوق پیدا کنند. قابلیت فناورانه آنها چیزی بین درونی سازی اجزای اصلی و طراحی محصول است و آنها کمی از رهبران بازار در سطح بازارهای جهانی عقب افتاده اند.
صنعت محصولات الکترونیکی در کره جنوبی
- بر کسی پوشیده نیست که محصولات الکترونیک جزء اولین بخش های صادراتی در کره است. کره در برخی دورهها پس از ژاپن دومین صادرکننده این محصولات بوده است.
- بعد از ۸۸۹۱ که بالا ترین میزان صادرات انجام شد، رشد صادرات کاهش پیدا کرد و هماکنون چین، جایگاه کره به عنوان دومین صادرکننده این محصولات را از آن خود کرده است.
- در دهه ۷۰۹۱ کانال اصلی برای انتقال فناوری، سرمایه گذاریهای مستقیم خارجی بود و شرکت های کره ای قادر بودند که از طریق همکاری در قالب سرمایه گذاری های مشترک از شرکایشان یاد بگیرند. • Foreign Direct Investment FDI
صنعت محصولات الکترونیکی در کره جنوبی
- زمانی که سرمایه گذاران خارجی عالقه برای همکاری با شرکت های کرهای را به دلیل سیاست های صادرات محور دولت و محدودیت های موجود در بازار داخلی از دست دادند، شرکت های کرهای تصمیم گرفتند تولید این محصولات به صورت مستقل را شروع کنند Kim, . 1997
- کانال انتقال فناوری از یادگیری غیررسمی از شرکای خارجی به جذب و اکتساب رسمی از طریق اخذ لیسانس تغییر کرد. در دهه ۸۰۹۱، شرکت های کرهای به ویژه چائبول ها، فناوری های سطح پایین را وارد کردند که آنها را قادر می کرد تا اجزای غیراصلی را در داخل تولید کنند.
- نقش دولت در تشویق درونی سازی فناوری ساخت اجزا و محدودیت نفوذ خارجی ها در بازار از طریق سیاست های کنترلکننده سرمایه گذاری مستقیم خارجی و واردات بسیار کلیدی بود.
- الگوی توسعه فناوری و نوآوری در صنعت محصولات الکترونیک از مرحله تقلید به سبک کپیبرداری محصولات استاندارد و در اواسط دهه ۸۰۹۱ به تقلید خالقانه در محصولات جدید تغییر کرد.
- در مرحله تقلید به سبک کپیبرداری، چائبولهای کره ای از تجهیزات و زیرساخت های تولیدی وارداتی برای تولید انبوه محصولات استاندارد و بالغ استفاده کردند نوآوری های فرآیندی، یادگیری از طریق انجام و مزیت ناشی از مقیاس
- قدم دوم در تقلید به سبک کپی برداری، درونیسازی قطعات پر مصرف ی بود که فناوری سطح پایینی داشتند و در اینجا نیز بخشی از یادگیریها از طریق انجام و طی فرایند ساخت قطعات صورت گرفت.
صنعت محصولات الکترونیکی در کره جنوبی
- سپس، مرحله تقلید خالقانه محصولات جدید آغاز شد و شرکت های کره ای شروع به تقلید و تولید داخلی محصولات جدید و غیربالغ با هزینه کمتر کردند که توسط کشور های پیشرفته نظیر ژاپن توسعه داده شده بود.
- کره ایها برخی ویژگیهای جدید را نیز به محصولات توسعه یافته توسط ژاپنیها اضافه کردند که میتوان آن را تقلید خالقانه نامید.
- با اینحال حتی در مرحله تقلید خالقانه، شرکت های کره ای در خلق مفهوم و طراحی محصولات جدید ضعف داشتند و به واردات قطعات اصلی در محصولات جدید وابسته بودند.
دشواریهای موجود در صنعت محصولات الکترونیکی :
- شرکت های کرهای در تضمین دسترسی مستمر به دانش خارجی با مشکل روبهرو بودند و این در حالی بود که آنها به اندازه کافی از قابلیت تحقیق و توسعه برخوردار نبودند.
- همچنان که آنها به سطح قابلیت شرکت های پیشرو نزدیک تر می شدند و فناوری های سطح بالا تری را از آنها مطالبه می کردند، شرکت های پیشرو تمایل کمتری به انتقال فناوری از طریق لیسانس نشان می دادند.
- ضعف آنها در قابلیت نوآوری محصول را میتوان از ترکیب هزینهکرد تحقیق و توسعه توسط بنگاه های کرهای مشاهده کرد سهم تحقیقات بنیادین ۸/۲ درصد و سهم تحقیقات توسعه ای برای تولید انبوه ۹۵/۶
- صنعت محصولات الکترونیک به طور روزافزون به یک صنعت دانش محور تبدیل میشود، درحالیکه در گذشته یک صنعت تأمین کننده محور بوده است .
- روند این صنعت به گونه ای است که چرخه عمر محصولات پیوسته در حال کوتاهتر شدن است و این به معنای نرخ و تناوب بالا ی نوآوری و خط سیر فناوری با عدم قطعیت بالا و پیش بینی ناپذیری بالا ست.
- در دهه ۰۹۹۱ یعنی زمانی که اکتساب فناوری از طریق مجوز بهرهبرداری لیسانس دشوار شده بود؛ شرکت های کره ای همچون شرکت های تایوانی، تحقیق و توسعه در خارج مرزها، ادغامها و اکتسابها و اتحادهای راهبردی را آغاز کردند و به سمت بازار داخلی تغییر جهت دادند و نوآوری های محصولی متناسب با ذائقه بازار کره را ارائه کردند.
صنعت ماشین ابزار در کره جنوبی
- براساس طبقهبندی پویت ۸۴ ۹ ۱، صنعت ماشین ابزار یک صنعت با تامین کنندگان خاص است که دانش ضمنی انباشت شده میان تولیدکننده و مشتری B2B از اهمیت بالا یی برخوردار است.
- رژیم فناورانه صنعت ماشین ابزار دارای برخی ویژگیها نظیر نرخ و تناوب پایین نوآوری و سیالیت پایین خط سیر فناوری بوده است، اگرچه با معرفی فناوری های کامپیوتری به این صنعت ، رژیم فناوری از تناوب پایین و متوسط به تناوب بالا ی نوآوری رسیده است.
- صنعت ماشین ابزار از صنعت خودرو و دیگر محصولات مصرف ی متفاوت است، زیرا متأخران نمیتوانند از طریق واردات تجهیزات تولید، خرید لیسانس طراحی و مهندسی
محصول یا قراردادهای تحقیق و توسعه با شرکت های پیشرو به همپایی بپردازند Lim, . 1997
- در این صنعت ، دانش کلیدی در زمینه تولید نمیتواند به سادگی در تجهیزات تولید تعبیه شودمعموالً. تجهیزات مورد بهرهبرداری در فرایند تولید ماشینهایی چند منظوره هستند. بنابراین، مهارت و تجربه ای که نزد نیروی کار انباشت شده است دانش ضمنی از اهمیت بالا تری برخوردار است.
- تولید کنندگان ی که قصد دارند محصولات متنوعی را تولید کنند تا بتوانند نیازهای مصرف کنندگان متعددی را برآورده سازند، باید قابلیت اصلاح طراحی ماشین را داشته باشند که این قابلیت به سادگی و از طریق تحصیل در خارج از کشور یا مجوزهای فنی قابل کسب نیست.
- بعلاوه ، سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه به تنهایی نمیتواند مشکل ضعف در قابلیت های فناورانه در صنعت ماشین ابزار را حل کند.
- از منظر انباشت دانش ضمنی، مشکل جدی در بنگاه های کرهای آن بود که به دلیل کیفیت پایین و دقت کم ماشین ابزارهای ساخت داخل، سایر بنگاه های تولیدی تمایل نداشتند از ماشین ابزارهای تولید داخل استفاده کنند.
- ازاینرو حتی سیاست های مشوق دولت برای استفاده از ماشینآالت ساخت داخل نمی توانست مؤثر باشد. بنابراین، بازار داخلی ضعیف در کنار بازار صادراتی ضعیفتر، هیچ فرصتی را برای انباشت دانش ضمنی از طریق تولید و تعامل با شرکت های مشتری فراهم نمی کرد.
- این جنبه یکی از تفاوت های بنیادین بین صنعت ماشین ابزار به عنوان یک صنعت تولیدکننده کالای سرمایه ای و دیگر صنایع تولیدکننده کالای نهایی مانند خودرو و محصولات الکترونیکی است.
- مشکلات شرکت های متأخری که شبیه شرکت های کرهای هستند این است که باید بر هر دو جنبه صریح و ضمنی دانش و فناوری کار کنند.
- با اینحال با تغییر از ماشین ابزارهای تک منظوره به چند منظوره و علاوه بر آن با ظهور ماشین ابزار کنترل عددی بر اهمیت دانش ضمنی افزوده شد.
- به طور خاص، با ظهور ماشین ابزار کنترل عددی کامپیوتری سیانسی بر اهمیت دانش فنی الکترونیک نسبت به مهارت های تعبیه شده در ذهن مهندسان افزوده شد.
- زمانی که صنعت ماشین ابزار شروع به جذب فناوری از مکاترونیک کرد، نوآوری های محصولی بیشتر اتفاق افتاد و به کوتاه شدن دوره عمر محصولات منجر شد.
صنعت خودرو در یک نگاه رژیم فناورانه – سیاست ها – ویژگی های بازار – الگوی همپایی – راهبرد های کسب فناوری – ازوکارهای یادگیری
خودرو صنعت مبتنی بر مقیاس – خط سیر فناوری با پیش بینیپذیری بالا – نرخ و تناوب پایین نوآوری – اهمیت بالا ی دانش ضمنی – اهداف تحقیق و توسعه و همپایی شفاف – طول عمرنسبتاً بالا ی محصول – تولید انبوه – محافظت از بازار داخلی از طریق کاهش واردات – مشوقها و یارانه های صادراتی – کسب وکار به مشتری – قواعد و سازوکارهای بازار – کالای نهایی – مصرف ی – مزیت هزینهای
پرش از مراحل از موتورهای کاربراتوری به موتورهای انژکتوری – مهندسی معکوس – اخذ لیسانس شرکت تکزاس اینسترومنت – تحقیق و توسعه درون زا توسط شرکت های خصوصی – کسب دانش شرکت های تحقیقاتی خارجی ریکاردو انگلیس – یادگیری از طریق انجام – یادگیری از طریق همکاری و تعامل با شرکت های خارجی – یادگیری از طریق جستجو و پژوهش
صنعت نیمه رسانا در یک نگاه رژیم فناورانه – سیاست ها – ویژگی های بازار – الگوی همپایی – راهبرد های کسب فناوری – سازوکارهای یادگیری
نیمه هادی ها صنعت دانش محور – خط سیر فناوری با پیش بینیپذیری بالا – نرخ و تناوب بالا ی نوآوری – طول عمر کوتاه محصول – وابستگی به مسیر – تولید انبوه – اهمیت بالا دانش ضمنی در نسل های جدید – اهداف تحقیق و توسعه و همپایی شفاف – کمکهای جزئی مؤسسات تحقیقاتی دولتی نظیراِتری – تشکیل یک کنسرسیوم تحقیقاتی متشکل از سامسونگ، ال جی و هیوندای – کسب وکار به کسب وکار – قواعد و سازوکارهای بازار – کالای نهایی – مصرف ی – مزیت هزینهای
پرش از مراحل پرش از تراشه های ۱ تا ۶۱ کیلوبیتی به تراشه های ۴۶ کیلوبیتی – همکاری با مؤسسات تحقیقاتی دولتی – خرید فناوری طراحی از شرکت میکروالکترونیک تکنولوژی – خرید فناوری ساخت از شرکت شارپ – تحقیق و توسعه در دره سیلیکون – بازگشت متخصصان به کشور – یادگیری از طریق انجام – یادگیری از طریق همکاری و تعامل با شرکت های خارجی – یادگیری از طریق جستجو و پژوهش
صنعت ارتباطات از راه دور در یک نگاه
رژیم فناورانه – سیاست ها – ویژگی های بازار – الگوی همپایی – راهبرد های کسب فناوری – سازوکارهای یادگیری
ارتباطات موبایل صنعت دارای عرضه کنندگان خاص – خط سیر فناوری با پیش بینیپذیری پایین – نرخ و تناوب بالا ی نوآوری – تصویب پروژه تحقیقاتی ملی سیستم سی. دی. ام. ای – آیندهنگاری صنعت توسط مؤسسه اِتری – هدف گذاری برای تحقیق و توسعه براساس اطالعات بهروز و دقیق از روندهای صنعت – ایجاد کنسرسیوم تحقیقاتی با حضور شرکت کوالکام
– علائم سیستم سی. دی. ام. ای به عنوان استاندارد ملی – کسب وکار به کسب وکار و کسب وکار به مشتری – کنترل دولت – استانداردهای ملی تعیین شده توسط دولت – مزیت پیشرو بودن
خلق مسیر جدید سیستم سی. دی. ام. ای به جای سیستمهای آنالوگ، تی. دی. ام. ای و جیاسام – کنسرسیوم تحقیقاتی و توسعه مشترک با شرکت آمریکایی کوالکام – اخذ لیسانس – یادگیری از طریق انجام – یادگیری از طریق همکاری و تعامل با شرکت های خارجی – یادگیری از طریق جستجو و پژوهش
صنعت کامپیوترهای شخصی در یک نگاه
رژیم فناورانه – سیاست ها – ویژگی های بازار – الگوی همپایی – راهبرد های کسب فناوری – سازوکارهای یادگیری
کامپیوترهای شخصی صنعت دانش محور – نرخ و تناوب بالا ی نوآوری – خط سیر فناوری با پیش بینیپذیری پایین – طول عمر کوتاه محصول – وابستگی به مسیر – تولید انبوه – اهداف تحقیق و توسعه و همپایی غیرشفاف – محافظت از بازار داخلی از طریق کاهش واردات – اعمال شرط صادرات بر سرمایه گذاریهای مشترک – حمایت از تحقیق و توسعه – خریدهای دولتی – تأسیس انجمن تحقیقاتی کامپیوتر کره – کسب وکار به مشتری – امکان فروش قطعات استاندارد به صورت جداگانه – کالای نهایی – مصرف ی – مزیت هزینهای محدود
دنباله روی مسیر مدل های توسعه یافته توسط شرکت های خارجی مانند آیبی ام – مهندسی معکوس – همکاری های تحقیقاتی بخش خصوصی و دولتی – اخذ لیسانس از آیبیام – یادگیری از طریق انجام – یادگیری از طریق همکاری و تعامل با شرکت های خارجی – یادگیری از طریق جستجو و پژوهش
صنعت لوازم الکتریکی در یک نگاه
رژیم فناورانه – سیاست ها – ویژگی های بازار – الگوی همپایی – راهبرد های کسب فناوری – سازوکارهای یادگیری
الکترونیک تبدیل از صنعت دانش محور به صنعت تأمین کننده محور – دوره عمر کوتاه محصولات – نرخ و تناوب بالا ی نوآوری – خط سیر فناوری با پیش بینیپذیری پایین – تولید انبوه – اهداف تحقیق و توسعه و همپایی غیرشفاف – محافظت از بازار داخلی از طریق کاهش واردات – سیاست های صادرات محور – اعمال محدودیت های وارداتی بر بازار داخلی – تشویق درونی سازی فناوری – کسب وکار به مشتری – قواعد و سازوکارهای بازار – کالای نهایی – مصرف ی – مزیت هزینه ای محدود –
دنباله روی مسیر مدل های توسعه یافته توسط شرکت های خارجی مانند شرکت های ژاپنی
– سرمایه گذاری مستقیم خارجی – سرمایه گذاری مشترک – اخذ لیسانس – تحقیق و توسعه در خارج مرزها – ادغامها و اکتسابها – اتحادهای راهبردی – یادگیری از طریق انجام – یادگیری از طریق همکاری های غیررسمی و رسمی – یادگیری از طریق جستجو و پژوهش –
صنعت ماشین ابزار در یک نگاه رژیم فناورانه – سیاست ها – ویژگی های بازار – الگوی همپایی – راهبرد های کسب فناوری – سازوکارهای یادگیری –
ماشین ابزار – صنعت با عرضه کنندگان خاص – اهمیت بالا ی دانش ضمنی – نقش مشتریان در نوآوری – نرخ و تناوب پایین نوآوری – محصولات چند منظوره – دوره عمر طولانی در نسل های پیشین و دوره عمر کوتاه در محصولات جدید – سیاست های تشویقی خرید محصولات ساخت داخل – شکست سیاست بهدلیل تمایل نداشتن به خرید ماشین ابزارهای ساخت داخل به دلیل دقت و کیفیت پایین – کسب وکار به کسب وکار – مشتریانی از جنس شرکت های حرفهای – قواعد و سازوکارهای بازار – کالای سرمایه ای –
دنباله روی مسیر مدل های توسعه یافته توسط شرکت های خارجی
– اخذ مجوزهای فنی – یادگیری از طریق انجام – یادگیری از طریق تعامل با مشتریان – یادگیری از طریق جستجو و پژوهش
پنجره های فرصت صنعت گوشی تلفن همراه
- رهبری بازار در صنعت گوشیهای موبایل در دوره عمر خود دو بار تغییر پیدا کرده است . Giachetti and Marchi, 2017
- اولین تغییر در سال ۸۹۹۱ رخ داد. زمانی که شرکت فنالندی نوکیا، شرکت آمریکایی موتوروال را از موقعیت رهبری بازار خارج کرد.
- تغییر دوم با تحول گوشی های موبایل در گذار به نسل اول گوشی های هوشمند رخ داد، زمانی که شرکت سامسونگ، نوکیا را در سال ۲۰۱۲ از نظر سهم بازار کنار گذاشت.
- تغییر فناوری نقش قابل توجهی در باز کردن پنجره های فرصت برای تازه واردان در هر دو مورد تغییر رهبری ایفا کرد.
پنجره های فرصت صنعت گوشی تلفن همراه
- در انتقال از موتوروال به نوکیا، فرصت از طریق ظهور فناوری دیجیتالی خلق شد.
- در انتقال از نوکیا به سامسونگ فرصتی فناورانه از طریق انتقال از گوشی های دیجیتال مبتنی بر سیستم های عامل موبایل قدیمی مانند سیمبیان نوکیا به گوشی های هوشمند با سیستم عامل جدید اندروید گوگل باز شد که برای پشتیبانی از رابط کاربری لمسی به صورت سفارشی ساخته شده بود.
- در رویداد اول، فرصت قابل توجهی توسط حمایت منحصر بهفرد اتحادیه اروپا از استانداردهای جیاسام دیجیتال در مقایسه با حمایت از استانداردهای متعدد در ایالات متحده باز شد.
- در رویداد دوم، تنزل نوکیا به علت وابستگی به سیستم عامل قدیمی و تردیدش برای ورود به بازار در اوایل دهه ۲۰۰۰ اتفاق افتاد قفل شدگی
پنجره های فرصت صنعت نیمه رسانا
- بخش تراشه های حافظه در صنعت نیمهرسانا دو تغییر در رهبری صنعتی را در طول دوره عمر خود تجربه کرده است.
- اولین تغییر، مربوط به تغییر رهبری از ایالات متحده به ژاپن در سال ۸۲۹۱ و تغییر دوم در ارتباط با تغییر رهبری صنعتی از ژاپن به کره جنوبی در سال۳۹۹۱ است.
- شرکت های کره ای رهبری صنعتی را برای بیش از بیست سال حفظ کرده و هیچ عالمتی در آینده نزدیک مبنی بر تغییر در موقعیت رهبری آنان احساس نمی شود.
- شرکت های متاخر در این صنعت از طریق توسعه همزمان دو نسل از فناوریها فناوری های کنونی و فناوری های آینده به وسیله بهرهگیری از ماهیت دورهای و قابل پیش بینی تغییر فناوری پیش افتادند.
- در سطح تغییرات نسلی، فرصتهایی برای شرکت های ژاپنی برای ورود و همپایی باز شد، به طوری که در مسیر فناوری یکپارچهسازی در مقیاس بسیار بزرگ VLSI به سمت نسل های حافظه دیرَم – با ظرفیتهای ۱ و ۴ کیلوبایت حرکت کردند و سپس با باز شدن پنجره های فرصت بیشتر با برداشتن گامی اساسی و جهش به سمت حافظه های ۶۱ و ۴۶ کیلوبایت پیش افتادند.
- پنجره های فرصت برای شرکت سامسونگ زمانی پدیدار شد که این صنعت به سمت نسل های حافظه با ظرفیت های ۴ و ۶۱ مگابایت حرکت کرد.
- این ناپیوستگی فرصت های قابل توجهی برای تازهواردان، نه فقط برای ورود به صنعت ، بلکه برای همپایی و پیش افتادن از متصدیان صنعت ایجاد کرد.
- همچنین پنجره های مربوط به تقاضا در بخش تراشه حافظه نقش مهمی داشتند. برای نمونه در دو مورد تغییر رهبری، شرکت های متصدی در دوران رکود اقتصادی نگاه بسیار محتاطانه ای نسبت به سرمایه گذاری داشتند، درحالیکه متأخرها با سرمایه گذاری بیشتر در دوران رکود اقتصادی، سعی در ساخت فناوری های جدید داشتند.
- عوامل نهادی تا حد مشخصی مورد توجه قرار گرفت. در مورد انتقال رهبری به ژاپن، پروژه یکپارچهسازی در مقیاس بسیار بزرگ که توسط دولت هماهنگ میشد، منجر به انگیزش شرکت های ژاپنی برای توسعه پایه دانشی و سرمایه گذاری شد.
- در کره جنوبی دولت نسبت به چشم انداز توسعه صنعت نیمه هادی مشکوک بود و نقش تسهیل کننده ای را در حمایت از ورود سامسونگ انجام نداد.
پنجره های فرصت صنعت دوربین های عکاسی
- صنعت دوربین سه تحول اصلی در رهبری صنعتی را تجربه کرده است. تغییر موقعیت رهبری صنعت ی، مربوط به تحوالت اول و سوم بوده و شرکت های ژاپنی توانستند رهبری بازار را در طول تحول دوم حفظ کنند.
- اولین تغییر رهبری در اواسط دهه ۵۰۹۱ رخ داد، زمانی که شرکت های ژاپنی با فناوری جدید اس ال ار، جایگزین شرکت های آلمانی با فناوری ساخت دوربین رنج فایندر شدند.
- تحول فناورانه دوم در دهه ۸۰۹۱ از اس ال ار آنالوگ به اس ال ار دیجیتال تغییری در موقعیت رهبری در برنداشت، به غیر از اینکه شرکت های ژاپنی کنون و نیکون تأسیس شدند.
- در سال ۲۰۱۰ اختراع دوربین بدون آینه به ورود تازه واردانی چون سونی، الیمپیوس وسامسونگ منجر شد.
- در اواسط دهه ۰۶۹۱ انتقال رهبری صنعت دوربین از آلمان به ژاپن بیشتر تحت تأثیر باز شدن پنجره فرصت فناورانه مربوط به ظهور فناوری دوربین اس ال ار بود.
- این تحول فناورانه بنیادی، هم غلبه دوربین های رنج فایندر بر بازار و هم بنیان شایستگی تولید کنندگان با این فناوری را به چالش کشید.
- این فناوری اس ال ار در ابتدا توسط کشور آلمان توسعه پیدا کرده بود، اما این شرکت های ژاپنی بودند که فناوری اس ال ار را پذیرفتند، بهبود داده و آن را تجاریسازی کردند درونی کردن پنجره فرصت • در نتیجه شرکت های آلمانی در دام عدم پذیرش این نوآوری افتادند.
پنجره های فرصت صنعت دوربین های عکاسی
- در دهه ۸۰۹۱ تغییرات فناورانه زیادی به علت تلفیق فناوری دیجیتال در دوربین ها اتفاق افتاد. این تغییر مربوط به انتقال از عکاسی مبتنی بر فیلم، شبیه به اس ال ار، به تصویربرداری الکترونیکی در اس ال ار دیجیتال است.
- تا این مرحله، تولید کنندگان ژاپنی و تأمین کنندگان آنها، تخصص و مهارت قابل توجهی در حوزههای فناوری دیجیتال کسب کردند.
- بنابراین بهجای اینکه ناپیوستگی فناورانه مخرب شایستگی آنان باشد، حرکت به سمت فناوری دی اس ال ار برای شرکت های ژاپنی نوعی ناپیوستگی فناورانه تقویت کننده شایستگی بود که به تداوم رهبری ژاپن برای بیش از دو دهه دامن زد.
- اخیراً ناپیوستگی های فناورانه بیشتری در اواسط دهه ۲۰۰۰ پدیدار شد که مجموعهای از فناوری های جدیدی را داشت که متضمن توسعه دوربین بدون آینه شد.
- برای شرکت های ژاپنی رهبر و دارنده فناوری، این ناپیوستگی فناورانه به میزان زیادی یک مسیر فناورانه مخرب شایستگی بود، اما فرصت قابلتوجهی برای تعداد کمی از بازیگران ژاپنی در صنعت پاناسونیک و سونی و شرکت هایی از کره جنوبی سامسونگ به وجود آورد.
- این شرکت ها برای به چالش کشیدن موقعیت رهبری شرکت های متصدی، عهده دار توسعه فناوری های بدون آینه جدید شدند و در اوایل سال ۲۰۱۰، رشد قابل توجهی را در سهم بازار برای تثبیت موقعیتهایشان در بین رهبران بازار جهانی تجربه کردند.
- موجهای تقاضا پنجره های فرصت مهمی را در هر دو مورد از جا به جایی رهبری صنعت ، به ویژه در جا به جایی اول فراهم آورد.
- تقاضا برای دوربین به سرعت، در طول جنگ جهانی دوم در ژاپن افزایش یافت و پس از جنگ در دوران اشغال آمریکا و جنگ کره تداوم یافت.
- در دومین جا به جایی رهبری، عدم رضایت کاربران از محدودیت های دوربین های اس ال ار و دی اس ال ار بهشدت در بازارهای ژاپنی و کره ای افزایش یافت.
- این مسئله تقاضای نهفته ای ایجاد کرد که به وسیله بهبودهای تدریجی در چنین محصول فناورانه ای قابل رفع نبود.
پنجره های فرصت صنعت فولاد
- صنعت فولاد ، دو جا به جایی در رهبری صنعتی یا چرخه همپایی را تجربه کرده است. اولین تجربه، مربوط به تغییر موقعیت رهبری صنعتی از آمریکا به ژاپن در اواخر دهه ۷۰۹۱ و اوایل دهه ۸۰۹۱ و تجربه دوم، تغییر رهبری از شرکت فولاد نیپون استیل ژاپن به شرکت پوسکو کره در طول دهه ۰۹۹۱ را دربرداشت.
- انتقال رهبری از آمریکا به ژاپن پنجره های فناورانه و نهادی را دربردارد. شرکت های ژاپنی، فوراً نوآوری مربوط به روش بی او اف که توسط کشور اتریش ایجاد شده بود را پذیرفتند و سپس به بهبود روش، توسط نوآوری های بعدی اقدام کردند.
- دولت ژاپن همچنین با تنظیم صدور حق امتیازهای جمعی، به میزان قابل توجهی هزینه حق امتیاز را کاهش داد. در مقابل شرکت های آمریکایی در دام تداوم اجرای روش هایقدیمی گرفتار آمدند.
- در دهه ۷۰۹۱ ، فرصتی برای صنعت فولاد کره برای ورود در مرحله اول توسعه فناوری ریختهگری مستمر باز شد.
- ازآنجا یی که شرکت پوسکو، زمانی کار را شروع کرد که دارای قابلیت های محدود در ساخت فولاد بود، فرصت بهرهمندی از فناوری ریخته گری مستمر را در آن زمان پیدا نکرد.
- بهجای آن شرکت پوسکو به شکل موفقیتآمیزی و با استفاده از روش «دنباله روی مسیر»، به سمت یادگیری و همپایی تدریجی از طریق پایه قرار دادن فناوری های بالغ وارد شده از ژاپن، حرکت کرد.
- شرکت پوسکو قادر به رقابت مبتنی بر مقیاس با شرکت های متصدی از لحاظ بهره وری و همپایی با نیپون استیل نبود.
- رقابتپذیری شرکت کره ای از وقتی ممکن شد که شرکت پوسکو قادر به خرید و نصب پیشرفته ترین فناوریها با هزینههای پایین، به علت شوک نفتی دوم تحریم و ممنوعیت فروش نفت به کشور های غربی و متحدان آنها از سوی کشور های اوپک که منجر به افزایش چند برابری قیمت نفت شد شد.
- بنابراین رکود صنعتی در صنعت فولاد پنجره فرصتی برای پوسکو باز کرد که شرکت های متصدی کمتر با فروش چنین فناوری های پیشرفته ای با قیمت پایین مخالف بودند.
پنجره های فرصت صنعت هواپیماهای جت منطقه ای
- صنعت هواپیماهای جت منطقه ای، دو تغییر رهبری را در سه دهه گذشته تجربه کرده است.
- نمونه اول در سال ۵۹۹۱ زمانی رخ داد که شرکت های تولید هواپیمای بریتیش ایر، اسپیس و فوکر، موقعیت رهبری خود را به شرکت کانادایی بومباردیر در بازار هواپیماهای دارای پنجاه صندلی واگذار کردند.
- جا به جایی دوم در موقعیت رهبری صنعتی بخش هواپیماهای متوسط، در سال ۲۰۰۵ و با رشد شرکت هواپیمایی برزیل ی امبرائر تجربه شد.
- تغییرات تقاضا در هر دو مورد جا به جایی در این صنعت ، به عنوان پنجره فرصت عمل کرد
- چندین روند در اولین جا به جایی از شرکت های اروپایی به بومباردیر کانادا در اواخر دهه ۰۹۹۱ با هم همگرا شدند.
- این روندها به رشد سریع تقاضا برای هواپیماهای جت کوچک منجر شد که عالمتی برای تغییر از محدوده هواپیماهای ۷۰ تا ۱۲۰ صندلی به محدوده هواپیماهای ۵۰ صندلی بود.
- جا به جایی دوم رهبری از بومباردیر کانادا به امبرائر برزیل در اواسط دهه ۲۰۰۰ به علت برگشت و تغییر جهت تقاضا به بخش بازار هواپیماهای ۷۰ تا ۱۲۰ صندلی بود که هواپیمای منطقهای ۵۰ صندلی را به محدوده ۱۵۰ تا ۱۸۰ صندلی ارتقا داد.
- در انتقال رهبری به امبرائر، طیفی از تغییرات نهادی در بافت محلی تازه واردان خصوصی سازی امبرائر و نیز طرحهای حمایتی صادراتی و مالی دولت ، بهره گیری امبرائر را از پنجره فرصتی که توسط تغییرات تقاضا باز شده بود، تسهیل کرد.
پنجره های فرصت در یک نگاه صنعت – گوشیهای تلفن همراه – نیمه هادی ها
پنجره های فرصت
– پنجره فرصت فناوری فناوری آنالوگ مورد استفاده در شرکت موتوروال ← فناوری دیجیتال جی اس ام در شرکت نوکیا
– پنجره فرصت سیاستی – نهادی حمایت اتحادیه اروپا از استاندارد دیجیتال جی اس ام در مقابل استانداردهای آمریکایی
– پنجره فرصت فناوری گوشی های دیجیتال با سیستم عامل های قدیمی سیمبیان نوکیا ←گوشیهای هوشمند با سیستم عامل جدید اندروید گوگل
– پنجره فرصت فناوری فناوری حافظه های یکپارچه سازی در مقیاس بسیار بزرگ ← فناوری حافظههای دیرَم –
– پنجره فرصت سیاستی – نهادی راهبری و هماهنگی پروژه گذار به فناوری یکپارچه سازی در مقیاس بسیار بزرگ توسط دولت ژاپن
– پنجره فرصت سیاستی – نهادی امضای توافقنامه تجاری نیمههادی بین آمریکا و ژاپن در سال ۶۸۹ ۱
– پنجره فرصت فناوری حافظههای DRAM با ظرفیت ۶۱ و ۵۶ کیلوبیتی به ۴ تا ۶۱ مگابیتی
– پنجره فرصت سیاستی – نهادی تشکیل یک کنسرسیوم تحقیقاتی متشکل از سامسونگ، ال جی و هیوندای در کره جنوبی
پنجره های فرصت در یک نگاه صنعت – دوربین های عکاسی – فولاد – هواپیماهای جت منطقهای
پنجره های فرصت
– پنجره فرصت فناوری فناوری ساخت دوربین رنج فایندر ← فناوری اس ال ار
– پنجره فرصت فناوری اس ال ار آنالوگ ← اس ال ار دیجیتال یا دی اس ال ار
– پنجره فرصت تقاضا موج افزایش تقاضا برای دوربین عکاسی به ویژه در طول جنگ جهانی دوم
– پنجره فرصت فناوری اکتساب روش بی او اف از سوی شرکت ژاپنی و اقدام به بهبود روش توسط نوآوری های بعدی
– پنجره فرصت سیاستی – نهادی کاهش هزینه حق امتیاز از طریق صدور حق امتیازهای جمعی روش بی او اف توسط دولت ژاپن
– پنجره فرصت فناوری امکان خرید فناوری های جدید توسط شرکت پوسکو کره جنوبی در زمان شوک نفتی دوم و کاهش قیمت فناوری ها
– پنجره های فرصت فناوری به طور محدود بهبودهای جزئی در زیرسیستم ها
– پنجره فرصت تقاضا تغییر در تقاضا برای هواپیماهای جت منطقه ای بهدلیل تغییر در قیمت نفت
– پنجره فرصت سیاستی – نهادی خصوصی سازی امبرائر برزیل و نیز طرح های حمایتی صادراتی و مالی دولت برزیل
۱ نیمسال دوم ۱۴۰۲ – ۱۴۰۱
مقدمه
- عموم صاحبنظران بر این عقیدهاند که توسعه فناوری و نوآوری، مستعد شکست بازار است و دولت ها در فائق آمدن بر این شکست و ایجاد مزیت رقابتی در سطح بخشی و ملی نقش مهمی دارند.
- اهمیت این امر در کشور های در حال توسعه که بازارهای ناقصی داشته و پیچیدگی برخی نهادها مانع شفافیت بازار در آنها میشود، واضحتر است.
- بااینحال برخی از مکاتب اقتصادی اقتصاد نئوکالسیک به دالیلی که آن را شکست دولت مینامند، با مداخله دولت بسیار محتاطانه برخورد میکنند ریاحی و قاضی نوری، . ۱۳۹۳
- با این وجود، نظریهپردازان نظامهای نوآوری، دخالت دولت برای کارکرد درست بازار را ضروری میدانند . Lundvall, 2009
نقش دولت در توسعه فناوری و نوآوری
- امروزه دولت ها با تعیین سیاست ها، قوانین و مقررات برای عرصهای که سایر بازیگران در آن فعالیت میکنند، بر نحوه عملکرد و همچنین رابطه بین بنگاه ها و سازمانها تأثیر میگذارند.
- برنامه های دولتی میتوانند همکاری بین بازیگران را توسعه داده و نظام بازار سازماندهی شدهتری را ایجاد کنند.
- از طرفی، نقش دولت ها در سازماندهی بازارهای فناوری به ویژه فناوری های نو و پیشرفته کلیدی تر است.
- برای مثال تأمین مالی دولتی مستقیم یا غیرمستقیم در کشور های صنعتی چیزی بین ۴۰ الی ۵۰ درصد از کل هزینههای تحقیق و توسعه را به خود اختصاص میدهد.
- بسیاری از سازمانهای فعال در عرصه توسعه ، انتشار و به کارگیری فناوری، متعلق به دولت و یا در کنترل دولت هستند دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاههای دولتی و شرکت های بزرگ صنعتی فعال در حوزههای انرژی یا دفاعی و دولت مأموریتها و ضوابط ارزشیابی و قوانین مالکیت فکری آنها را تعیین میکند Niosi et al. , 20000
- از طرفی، در نگرش نظاممند به نوآوری، نقش جدیدی پیش روی دولت است. در این نقش جدید باید دولت علاوه بر شکست بازار، شکستهای سیستمی را که مانع عملکرد نظام نوآوری میشوند، در نظر داشته باشد.
- در نگرش جدید دولت نقش یکپارچهکننده فعالیتها را بازی میکند و طراحی و اجرای سیاست فناوری و نوآوری بخشی جداییناپذیر از سیاست های صنعتی و اقتصادی است که میتوانند در سطوح مختلف ملی، بخشی، منطقهای و فناورانه اتخاذ شوند OECD, . 1999
نقش دولت در یادگیری و همپایی فناورانه
- از طرفی سیاست های دولت به عنوان یک عامل تأثیرگذار و پر اهمیت در یادگیری و همپایی فناورانه به ویژه در کشور های در حال توسعه و متأخر همواره مورد بحث قرار گرفته است.
- برخی از سیاست ها و اقدامات دولت ها عبارتند از :
- سرمایه گذاری در آموزش Bell and Pavitt, 1993 Hobday, 1994; Malerba and Nelson, 2011; 2. معافیت های مالیاتی، کاهش تعرفه ها و خریدهای دولتی Lee, 2005 3. سیاست های جایگزینی واردات Pack and Saggi, 1997 Katrak, 1997 4. سرمایه گذاری، تخفیفهای مالیاتی و محافظت از بازارهای محلی Kim, 1997 5. ایجاد شرایطی برای بازگشت نخبگان و چرخش سرمایه انسانی Lin and Rasiah, 2014
نقش دولت در یادگیری و همپایی فناورانه
- مالربا و نلسون ۲۰۱۱ معتقدند سیاست های دولتی و عمومی نقش پررنگی در همپایی فناورانه در بخشهای صنعتی خاص بازی میکنند.
- لی و مالربا ۲۰۱۷ بیان میکنند دولت ها از طریق طراحی و اجرای برنامه های تحقیق و توسعه که بر فرایند یادگیری و انباشت قابلیت های فناورانه بنگاه های داخلی تأثیر میگذارد و یا حمایت هایی نظیر پرداخت یارانههای تحقیق و توسعه ، معافیت های مالیاتی، حمایت های صادراتی، اصلاح قوانین و مقررات و استانداردها یک فضای رقابتی نامتقارن برای شرکت های خارجی ایجاد میکنند و پنجره فرصتی را به روی شرکت های داخلی میگشایند.
نهادها و محیط نهادی
- نهادها دربرگیرنده هنجارها، رویهها، عرفها، عادتهای مشترک، قوانین، مقررات ، استانداردها و مواردی از این دست هستند که مجموعه آنها به ادراک و کنش بازیگران شکل میدهند و بر تعامالت میان آنها اثر میگذارند Coriat and Weinstein, . 2002, Edquist and Johnson, 1997
- علاوه بر این، اقدامها و تعامالت بازیگران مختلف در یک بخش صنعتی از طریق نهادهای آن بخش شکل میگیرند. نهادها مشتمل بر قوانین، استانداردها، نرمها و روتینها هستند و میتوانند رسمی یا غیررسمی و ملی یا بخشی باشند Malerba and . Nelson, 2011
- در تمام نظامهای بخشی، نهادها نقش کلیدی در نرخ و جهت گیری پیشرفتها و تحوالت فناورانه، سازماندهی فعالیتهای نوآورانه و عملکرد بخشها دارند.
- نورث ۱۹۹۰ نهاد را اینگونه تعریف میکند : «قوانین بازی یا محدودیتهای رسمی و غیررسمی که تعامالت انسانی را شکل میدهند. »
- آنها مرکب از قوانین رسمی و محدودیتهای غیررسمی مانند هنجارهای اجتماعی، رفتارها، عادتها، رویهها و روتینها هستند.
- نهادها میتوانند مشوقها، اطالعات و منابع الزم را فراهم کرده و عدم اطمینان را کاهش دهند و تعارضات را از بین ببرند.
- نهادها هم میتوانند به توسعه فناوری و صنعت در یک جامعه جهت دهند مانند تصویب قانون مالکیت فکری و حفظ منافع مخترعان و هم اینکه پس از تکاملیافتن فناوریها در حوزههای صنعتی و فناورانه، از آنها تأثیر میپذیرند هم تکاملی نهادها و فناوری ها
- ادکوئیست و جانسون ۱۹۹۷ چهار کارکرد اصلی را برای نهادها در عرصه نوآوری ذکر کرده اند :
- نهادها هم از طریق ایجاد اطالعات الزم در ارتباط با رفتار سایر گروهها و افراد و هم از راه کاهش میزان اطالعات مورد نیاز، باعث کاهش عدم اطمینان میشوند.
- نهادها، تعارضات و همکاریهای میان افراد و گروهها را مدیریت میکنند.
- نهادها، محرک و مشوقهایی برای تشویق به یادگیری و سهیم شدن در فرایندهای نوآوری به وجود میآورند.
- نهادهایی مانند قوانین مالیاتی، یارانههای دولتی و تخصیص منابع میتوانند منابع الزم را به سوی فعالیتهای نوآورانه سوق دهند و همچنین میتوانند منابع را از فعالیتهای نامناسب به سمت فعالیتهای مناسب هدایت کنند.
هم تکاملی نهادها با نوآوری های فناورانه
- مالربا ۲۰۰۲ معتقد است هر بخش دارای الگوی تکامل و هم تکاملی خاص خودش است.
- به اعتقاد نلسون ۱۹۹۴ یک رابطه هم تکاملی بین فناوری، ساختار صنعت و نهادها و مؤلفه های اجتماعی از قبیل ارزشها، فرهنگها، نرمها و هنجارها وجود دارد.
- نلسون ۲۰۰۴ معتقد است که تمام فعالیتهای اقتصادی هم به فناوری های فیزیکی و هم به فناوری های اجتماعی نیازمندند.
- فناوری های فیزیکی به ابزارها و دستورالعمل انجام هر کار اشاره دارند، درحالیکه فناوری های اجتماعی به طریقه تقسیم کار و هماهنگ کردن امور اشاره دارد. فناوری های اجتماعی که به طور گسترده در یک جامعه بهکار برده میشوند بهوسیله قوانین و مقررات ، هنجارها، انتظارات و ساختارهای حاکم محدود یا تقویت میشوند.
هم تکاملی نهادها با نوآوری های فناورانه
- فریمن و پرز ۱۹۸۸ و فریمن و لوکا ۲۰۰۱ معتقدند که فناوری های کلیدی و نهادها در دورههای مختلف نیازمند چینش نهادهای متفاوتی هستند و کشور هایی که مبنای این نهادها را در اختیار داشته و هر زمان الزم بوده نهادهای مناسب جدیدی را به سرعت ایجاد کرده اند ، موفق بودهاند.
- بیتردید جایگاه ایالات متحده آمریکا در زیست فناوری امروزه مدیون سیستم تحقیقاتی قوی دانشگاه ی است که بهوسیله دولت تأمین مالی شده است و نگاه مثبت و بازی به کارآفرینی دارد. وجود صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر و حقوق مالکیت فکری قوی، از دیگر عوامل مؤثر بر شکل گیری این صنعت در ایالات متحده آمریکا هستند . Nelson, 2008
- وجود نظام تحقیق و توسعه قوی دانشگاه ی در آلمان و توانایی حمایت آنها از توسعه علم شیمی عامل اساسی پیشتازی این کشور در صنعت رنگدانه های مصنوعی بوده است.
هم تکاملی نهادها با نوآوری های فناورانه
- ازآنجاکه فناوریها برساختهای اجتماعی هستند؛ نیازها، اهداف و انگیزهها، توانمندیها، رخدادهای کلیدی در جامعه، ساختارهای سیاسی، اقتصادی و صنعتی ، فرهنگ جامعه و چگونگی ایفای نقش دولت در حل مسائل و پیشرفت جامعه همگی از جمله عواملی هستند که در قالب نهاد بر شکل گیری و تکامل فناوریها تأثیرگذارند . Scott, 2013
- از طرف دیگر فناوریها نیز خود محرک تغییرات نهادی هستند و جذب و به کارگیری آنها در یک سیستم صنعتی ممکن است طیفی از تغییرات نهادی را موجب شود
. Nelson and Nelson, 2002
- ازاینرو موفقیت کشور ها، بهخصوص کشور های در حال توسعه که به تغییرات سریع فناوری و همپایی نیازمندند، تا حد زیادی تحت تأثیر بر هم کنش نهادها و فناوریها قرار دارند . Nelson, 2008
هم تکاملی نهادها با نوآوری های فناورانه
- از دهههای قبل تاکنون در صنعت مواد شیمیایی فرایندهای هم تکاملی در رابطه با فناوری، تقاضا و نهادها وجود داشته است. یک نمونه عالی از فرایند هم تکاملی در این بخش، به موضوعات زیست محیطی مرتبط است.
- صنعت شیمیایی اغلب به داشتن نقش قابل توجه در ایجاد آلودگی زیست محیطی متهم میشود و بنگاه های شیمیایی در متعهد شدن به حل مشکلات زیست محیطی پیشرو دیگران هستند.
- برای رفع این معضل دولت ها موظف به قانونگذاری و طراحی ابزارهای کنترلی مناسب و بنگاه ها نیز ملزم به توسعه و به کارگیری فناوری های تولید جدید و محصولات تازه شدند. به علاوه ، استانداردهای سفت و سخت زیست محیطی باعث شد تا نوآوری های زیست محیطی زیادی از سوی بنگاه های فعال در این صنعت رخ دهند Cesaroni et . al. , 2004
هم تکاملی نهادها با نوآوری های فناورانه
- نلسون ۲۰۰۸ با الهام از کارهای چندلر به بررسی هم تکاملی فناوریها، ساختارهای سازمانی و نهادهایی در ایالات متحده پرداخته است که زمینه ساز ظهور تولید انبوه در ایالات متحده شد.
- او بیان میکند فرایندی که صنایع ایالات متحده را به سمت تولید انبوه هدایت کرد در واقع توسعه فناوری هایی بود که به توسعه تلگراف و خطوط آهن منجر شد. پیشرفتها این امکان را ایجاد می کرد که تولیدات در محدوده جغرافیایی بزرگتری توزیع شوند.
- به دنبال ایجاد سازمان هایی با اندازه بزرگ، مفهوم مدیریت حرفهای متولد شد و خیلی زود مدارس کسب وکار به عنوان یک سازوکار نهادی جدید برای تربیت مدیران حرفهای ایجاد شدند.
- نیازهای مالی این شرکت های غولآسا نیز فراتر از آن بود که با نهادهای مالی قدیمی و موجود حل شود. بنابراین هم بانکهای سرمایه گذاری جدید و هم بازار سرمایه جدید برای پاسخ به این نیازها ایجاد شدند.
- چانگ، هوانگ و یانگ ۲۰۰۶ به مطالعه هم تکاملی فناوری و نهادها در صنعت فناوری اطالعات و ارتباطات در کره جنوبی پرداختند.
- نظام نوآوری بخشی فناوری اطالعات و ارتباطات همزمان با کسب قابلیت های فناورانه در این بخش تکامل یافته است و راهبردهای فناوری با نهادهای عمومی به طور همزمان شکل گرفته و تکامل یافتهاند.
- یادگیری تجمعی هم در حوزه فناوری و هم سازمان، عوامل کلیدی در مسیر بهروزرسانی قابلیت های فناورانه هستند.
- از دیدگاه آنها طراحی ترتیبات سازمانی و نهادی مطابق تغییر و تحوالت حوزه فناوری برای توسعه و بهروزرسانی قابلیت های فناورانه در یک بخش بسیار مهم است.
نقش نهادها و سیاست ها در همپایی فناورانه
- در یکی از نخستین مطالعات در زمینه همپایی ، گرشنکرون ۱۹۶۲ به مطالعه همپایی صنعتی آلمان با انگلستان پیش از جنگ جهانی اول و تبیین نقش سیاست ها و نهادها در این بستر پرداخته است.
- او به طور قابل توجهی بر ایجاد نهادهای جدید و دنبال کردن راهبردهای مطلوب توسط دولت ها برای تحقق همپایی تأکید دارد؛ نهادها و راهبردهایی که مبتنی بر موقعیت و اقتضائات کشور ها باشند.
- از نظر وی این نهادها و راهبردها باید بهگونهای سازماندهی شوند که از مزیت کشور ها در دوره همپایی حداکثر بهره برداری انجام و بر کمبودها غلبه شود. نهادهای جدید ضرورتی است که کشور ها برای غلبه بر نامالیمات ناشی از تأخیر و دیرآمدگی به آنها نیاز دارند.
نقش نهادها و سیاست ها در همپایی فناورانه
- رادالت و ساکس ۱۹۹۷ سه الگوی اتخاذ شده توسط دولت ها برای اعمال نقش نهادها و سیاست ها در همپایی فناورانه در شرق آسیا را شناسایی کردند :
- الگوی فشار بزرگ : طبق این الگو دولت باید تمام اجزای پشتیبان همپایی را تقریباً به طور همزمان و از مسیر سرمایه گذاری فیزیکی عظیم در زیرساختها، صنایع راهبردی، تحقیق و توسعه و تغییرات قانونی و نهادی فراهم آورد.
- الگوی حمایت از صنایع نوپا : این الگو بر فرصت تنفس دادن به صنایع داخلی از طریق سیاست هایی چون جایگزینی واردات تأکید دارد. فرصتی که به مرور زمان به آمادگی این صنایع برای رقابت با رقبای خارجی و بینالمللی منجر میشود.
- الگوی غازهای پرنده : این الگو که برخاسته از تجربه کشور های شرق آ سیاست ، بیانگر آن است که کشور های در حال توسعه به مرور همان حرکتی را در توسعه فناوری انجام میدهند کهقبالً کشور دیگری آن را انجام داده است نساجی ← الکترونیک
نقش نهادها و سیاست ها در همپایی فناورانه
- مالربا و نلسون ۲۰۱۱ بر «بستر همپایی » و «وابستگی همپایی به شرایط کشور ها» تأکید فراوان کرده اند. به عبارتی هر کشور ی با توجه به فرایند یادگیری بومی خود به یک شکل خاص اقدامات الزم برای همپایی فناورانه را انجام میدهد.
- نسخهبرداری عینی در همپایی فناورانهتقریباً غیرممکن است. تکرار ابعاد سازمانی، مدیریتی و نهادی تجربیات همپایی تقریباً غیرممکن است و هماهنگسازی آن با شرایط، هنجارها و ارزشهای داخلی بسیار پیچیده است . Nelson, et al. , 2005
- وجود ابزارهای نهادی یک ضرورت است. نهادهایی که ارتباط با رهبران عرصه فناوری را تسهیل کنند، ارتباط با بازار و مصرف کنندگان را تنظیم کنند، نهادهای آموزش و مهارتافزایی را ایجاد کنند و در نهایت شبکه نوآوری محلی را شکل دهند. Fagerberg and Godinho, 2005
نقش نهادها و سیاست ها در همپایی فناورانه
- آبراموویتز ۱۹۸۶ در مقاله مشهور خود و در تحلیل فرایند همپایی موفق کشور های شرق اروپا با آمریکا پس از جنگ جهانی، دو عامل «همخوانی فناورانه» و « قابلیت های اجتماعی» را معرفی کرده است.
- منظور از همخوانی فناورانه تطابق دادن بستر فنی و اقتصادی با فناوری های وارداتی و جذب شده در یک کشور است.
- اما قابلیت های اجتماعی دارای مصادیقی نظیر ارتقای سطح آموزش، افزایش سهم منابع اختصاص داده شده به فعالیتهای تحقیق و توسعه در بخش عمومی و خصوصی و ایجاد یک سیستم تأمین مالی خوب و کارآمد است.
نقش نهادها و سیاست ها در همپایی فناورانه
- ماتیوس ۲۰۰۶ تعدادی از سیاست های حمایت از همپایی فناورانه را ارائه داده است که عبارتند از : ۱. تعیین جایگاه بینالمللی مبتنی بر مزیتهای بومی و اقتضائات جهانی، ۲. ورود به زنجیره ارزش منطقهای و جهانی، ۳. یادگیری نهادی تأمین مالی، تحقیق و توسعه ، بازارسازی و . . . ، ۴. زمینه سازی ظهور شرکت های جدید به عنوان بازیگران محوری فرایند همپایی ، ۵. ایجاد صنایع جدید و پیشرو، ۶. توسعه صادرات و جایگزینی واردات، ۷. انجام حمایت های گزینشی از شرکت ها، ۸. آمادهسازی شرکت ها برای مواجهه با پیچیدگیهای عرصه بینالمللی بهخصوص در شرایطی که سازوکارهای بازار به ساماندهی شرایط قادر نباشند، ۹. سازماندهی خوشه ها و بلوکهای صنعتی به منظور همافزایی میان شرکت ها، ۱. شتاب بخشیدن به جهانی شدن شرکت ها به ویژه با استفاده از شیوههای جدید جذب سرمایه گذاری خارجی
نقش نهادها و سیاست ها در همپایی فناورانه
- مالربا و نلسون ۲۰۱۱ یکی از عوامل مؤثر بر همپایی با شرکت ها و کشور های پیشرو را حمایت فعاالنه دولت از فرایند همپایی بیان کرده اند که شامل اشکال متنوع پشتیبانی و کمکهای مستقیم و غیرمستقیم است.
- یکی از این موارد، وجود یک رژیم مالکیت فکری است که مانع جدی برای نسخهبرداری و بهره برداری از فناوری های وارداتی نباشد!
- نلسون و همکاران ۲۰۰۵ در تبیین اهمیت سرمایه گذاری خارجی بیان میکنند که یادگیری از شرکت های خارجی همچنان به عنوان یکی از پیشرانهای اصلی یادگیری فناورانه است.
- در کنار سرمایه گذاری خارجی سایر روشها در تعامل با شرکت های خارجی نظیر تولید تحت لیسانس، اتحادهای راهبردی، توسعه مشترک و حتی یادگیری غیررسمی اهمیت بسیار بالا یی دارند.
برخی سیاست های حامی و پشتیبان همپایی فناورانه از دید صاحبنظران
ردیف سیاست ها صاحبنظران
۱ اولویتدهیو حمایت ازصنایعجدیدو دانش محور Gerschenkron, 1962; Mathews, 2006; Nelson,
۲ جذبسرمایه گذاریخارجی Nelson et al. , 2005; Mathews, 2006
۳ سازماندهیخوشه هاوبلوکهای صنعتی Mathews, 2006
۴ اصلاح تغییرساختار صنعت Wong, 1999; Mathews, 2006; Malerba and Nelson, 2011
۵ تخصیصمشروطبازارتضمینشدهداخلی Wong, 1999
۶ توسعه صادراتیاجایگزینیواردات Mathews, 2006
۷ ایجاد ارتباطات عمودیباحلقههایپیشینوپشینزنجیرههای Malerba and Nelson, 2011
ارزش
۸ توسعه وتقویت ارتباطات وتعامالتبینالمللیواتصالبه Wong, 1999; Nelson, 2004; Mathews, 2006;
زنجیرهارزشجهانیMalerba and Nelson, 2011
۹ ایجادوتقویتجریانآموزشوتحقیقات Gerschenkron, 1962; Abramovitz, 1986; Nelson, 2004; Mathews, 2006; Malerba and Nelson, 2011
۱۰ ایجادنهادهایتأمینمالیکارآمد Gerschenkron, 1962; Abramovitz, 1986; Nelson, 2004; Mathews, 2006; Malerba and Nelson, 2011
سیاست صنعتی و همپایی فناورانه
- رودریک ۲۰۰۸ درمقالهایباعنوان« سیاست صننعتی : نپنرسچنرا، بپنرسچگوننه؟» بیانمیکندکهبسیاریاز کشور هایدرحال توسعه هماکنوندرگینرطراحنیواجنرای سیاست های صنعتی هستند، حتیاگرآنرابهایننامنخوانند.
- این مقاله در پاسخ به اقتصاددانی است که هنوز به سیاست های صنعتی بدبین هستند، به آنها به دیده تردید مینگرند و مجادله میکنند که چنین سیاست هایی ممکن است به شکست منجر شوند شکست دولت . آنها معتقدند که دیوانساالران در انتخاب برندگان خوب عمل نمیکنند و مداخالت دولتی مستعد افتادن در دام سیطره سیاسی هستند.
- مشکل مشترک کشور های در حال توسعه ، نیاز به رشد شتابان، فرایند همپایی پایدار با عملکرد بالا و سیاست های صنعتی برای حمایت از این فرایندهاست. این موضوع به ایجاد موجی به طرفداری از « سیاست های صنعتی در خدمت همپایی » منجر شده است نوبلر، . ۱۳۹۷
سیاست صنعتی و همپایی فناورانه
- به عبارتدیگر سیاست ها و نهادهایی الزم است تا مشوقهایی را فراهم آورند که بدانیم «چه محصولات ی میتوانند به نحوی سودآور در اقتصاد ما تولید شوند. »
- رودریک ۲۰۰۸ بیان میکند مدل صحیح سیاست صنعتی این نیست که یک دولت، معافیت های مالیاتهای و یارانهها را اعمال کند، بلکه وظیفه اصلی آن برقراری همکاری راهبردی بین بخش خصوصی و دولتی است.
- غلبه بر چالش سیاست گذاری از طریق اتخاذ یک رویکرد تجربی، خالقانه و عملگرا و از طریق زمینه سازی برای گفتگو، شوراهای مشورتی و جلساتی با بخش خصوصی و سرمایه گذاران ممکن است در هم تنیدگی بخش دولتی و خصوصی با هدف همپایی فناورانه
سیاست صنعتی و همپایی فناورانه
- سیاست های صنعتی و دولت نقش کلیدی در فرایند همپایی ایفا میکنند که در سایه آن تکامل قابلیت های فناورانه و سازمانی به صورت یک فرایند تدریجی، پیچیده، غیرخطی و وابسته به مسیر ممکن میشود.
- این توسعه قابلیت ها و یادگیری توسط نیروی کار، بنگاه های بومی، دانشگاه ها و نظامهای تحقیق و توسعه انجام میشود. از طرفی، نقش دولت توسعه گرا در تسهیل، شکلدهی و تسریع جهتگیری و نیروی پیشران یادگیری و انباشت قابلیت ها تجلی پیدا میکند.
- یادگیری و توسعه قابلیت ها به عنوان ”جوهره همپایی “ تلقی میشود و پایه عمده سیاست های صنعتی نیز تسهیل و شکلدهی به فرایند یادگیری به منظور انباشت سریع قابلیت های بومی است . Cimoli, Dosi and Stiglitz, 2009
سیاست صنعتی و همپایی فناورانه
- دولت باید به خلق فرصتهای یادگیری در صنایع جدید و در پارادایمهای فنی ن اقتصادی پیشرفته بپردازد. تمامی اقتصادهایی که از رشد بالا و پایدار برخوردار شده اند ، راهی یافتهاند که از فعالیتهای کمحاصل جدا شده و به سوی فعالیتهای پرحاصل بهره وری بالا ، پیشرفتهای فناورانه سریع و همافزایی حرکت کنند.
- الزم است که نهادها و سیاست ها به منظور سرعت بخشیدن به یادگیری و پرهیز از رانتخواهی، مشوقهای سرمایه گذاری را با اعمال فشار برای یادگیری در هم آمیزند. ازآنجاکه یادگیری فرایندی پیچیده، غیرقطعی و پر ریسک است، باید بنگاه ها از پوشش ریسک و بازگشت سرمایه هایشان اطمینان کسب کنند.
سیاست صنعتی و همپایی فناورانه
- کشور های در حال توسعه میتوانند از تجارب همپایی یکدیگر استفاده کنند و درس بگیرند، هرچند کشور ها دارای قابلیت های بومی و شرایط زمینه ای متفاوت و متمایزی هستند. چانگ ۲۰۰۹ بیان میکند کهدقیقاً آن چیزی که ما از مالحظات سیاستی و از خالل نمونههای تاریخی استخراج میکنیم به شرایط طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و آرمانها، پیشفرضها و آمالهای آن کشور ها بستگی دارد.
- مزیتهای نسبی کشور ها مفروض و محتوم نیستند و سیاست ها نقش محوری در آفرینش مزیتهای نسبی جدید برای فرایند همپایی پویا و سریع ایفا میکنند. ازاینرو به کشور های در حال توسعه پیشنهاد میشود که از پارادایمهای جدید و پیشرفته فنی ن اقتصادی غافل نباشند و به جای تخصص پیدا کردن در مزیتهای نسبی موجود، مزیتهای نسبی جدیدی خلق کنند.
سیاست صنعتی و همپایی فناورانه
- دولت توسعه گرا نباید تمام تالش خود را معطوف به جذب سرمایه گذاری خارجی کند، بلکه به همان میزان مهم است که به ایجاد بنگاه های بومی و توسعه کارآفرینی در داخل کشور توجه کند. بنگاه های محلی و بومی انگیزه، روحیه ریسک پذیری و کارآفرینی بیشتری دارند و در فعالیتهای تحقیق و توسعه پیچیدهتر و پر ریسک تر سرمایه گذاری میکنند آمسدن، . ۲۰۰۹
- در فرایند کشف و یادگیری، نقش اصلی دولت و نهادهای سیاست گذار تالش برای تدوین ابزارهای سیاستی پیچیده نیست، بلکه ایجاد یک شبکه همکاری نزدیک با کارآفرینان پیشگام جهت رفع گلوگاههای پیش روی آنهاست فرایند یادگیری در بستر همکاری شبکه ای راهبردی بین دولت و کارآفرینان پیشگام رودریک، ۲۰۰۸
نقش محیط نهادی و سیاست ها در توسعه نوآوری های فناورانه در کشور های توسعه یافته
- هواپیماهای تجاری در ایالات متحده آمریکا ۲. سیستمهای ارتباطات از راه دور در ایالات متحده آمریکا و اروپا ۳. نیروگاه هستهای در انگلستان ۴. صنایع شیمیایی در اروپا
- صنعت ماشین ابزار در اروپا ۶. صنعت رنگدانه های مصنوعی در آلمان ۷. صنعت دارو در ایالات متحده آمریکا ۸. صنعت خودرو در فرانسه
هواپیماهای تجاری در ایالات متحده آمریکا
- مووری و روزنبرگ ۱۹۸۱ با مطالعه تغییرات فنی در صنعت هواپیماهای تجاری بین سالهای ۱۹۲۵ تا ۱۹۷۵، دریافتند سیاست های دولت ایالات متحده آمریکا در قبال صنعت هواپیماهای تجاری، نقش بیبدیلی در سرعت بخشیدن به نوآوری و رشد بهره وری در این صنعت بازی کرده است.
- آنها معتقدند سیاست های دولت از طریق تأثیرگذاری بر طرف تقاضا و عرضه، نوآوری در این صنعت را تسهیل و تسریع کرده است.
- حمایت از توسعه هواپیماهای نظامی جدید باعث شد تا مهارتهای فنی، دانش و نوآوری های بهدست آمده در این بخش بتوانند در ساخت هواپیماهای تجاری بهکار گرفته شوند.
- از طرفی تقاضاهای دولت و تضمین بازار برای هواپیماهای جدید به ایجاد انگیزش در میان سازندگان هواپیما در داخل این کشور منجر شد و زمینه را برای ایجاد دانش فنی و علمی جدید فراهم کرد.
سیستمهای ارتباطات از راه دور در ایالات متحده آمریکا و اروپا
- دیویس و برادی ۱۹۹۸ به مطالعه تأثیر سیاست های دولت بر الگوی نوآوری و رهبری صنعتی در سیستمهای ارتباطات از راه دور موبایل در ایالات متحده و برخی کشور های اروپایی پرداختند.
- آنها معتقدند تا دهه ۱۹۸۰، دولت ها در کشور های مذکور از طریق مالکیت های دولتی، خریدهای دولتی، یارانهها و سیاست های حمایت ی به مداخله و اعمال کنترل مستقیم بر این صنعت میپرداختند.
- آنها بیان میکنند دولت ها از طریق یارانههای دولتی و خریدهای دولتی به مداخله مستقیم در این صنایع ادامه میدهند، ولی مداخلههای غیرمستقیم آنها از طریق برخی تمهیدات مربوط به قانونگذاری در حال افزایش است مانند : ۱. ایجاد استانداردهای فنی و تدوین قوانین و مقررات ؛ ۲. تسهیل ورود به بازار برای تازهواردان از طریق اعطای لیسانس به آنها و تعیین استانداردهایی که ایمنی را تضمین میکنند.
نیروگاه هسته ای در انگلستان
- واکر ۲۰۰۰ با مطالعه یک نیروگاه هستهای در کشور انگلیس به بررسی نقش الزامات نهادی در توسعه سیستمهای فناورانه بزرگ پرداخت.
- او معتقد است که این سیستمها نمیتوانند بودن وجود تعهدات و الزامات قانونی شکل قراردادها ، سازمانی مشارکت تولیدکنندگان، کاربران و سرمایه گذاران و سیاسی مشارکت بازیگران و ذینفعان مختلف دولتی توسعه پیدا کنند.
- بهدلیل ریسک های متعددی که در توسعه این سیستمها وجود دارد، بدون این تعهدات و الزامات هیچ نوآوری شکل نمیگیرد و هیچ سرمایه گذاری انجام نمیشود.
- ضرورت این تعهدات و الزامات در مواقعی که روابط نزدیکی میان تولیدکنندگان و سازمانهای دولتی وجود دارد بیشتر احساس میشود، زیرا احتمال وقوع پدیده قفلشدگی بیشتر است.
صنایع شیمیایی در اروپا
- در پیشرفت و توسعه صنعت شیمیایی در اروپا، نهادها و سیاست ها نقشی حیاتی بازی کرده اند که به طورکلی میتوان آنها را به دو دسته تقسیم کرد : Cesaroni et al. , 2004 فرایندهای تجدید ساختار و سیاست های ثبت اختراع.
- از منظر فرایندهای تجدید ساختار، حکومتهای محلی اجازه ایجاد کارتلها و غولهای صنعتی ملی را دادهاند و این امر را تشویق کرده اند. در انگلستان و آلمان اتحادیههای تجاری متفاوت و ائتالفهای میانبنگاهی جدید ظهور پیدا کردند.
- در انگلستان، صنعت مواد شیمیایی خودش را در قالب اتحادیه تولیدکنندگان مواد شیمیایی سازماندهی کرد. در آلمان نیز هشت تولیدکننده عمده رنگ یک «شبهکارتل» را تشکیل دادند.
- نقش مهم دوم نهادها در بخش شیمیایی با سیاست های ثبت اختراع مرتبط است. این مسئله به ویژه در رابطه با بنگاه های کوچک اهمیت دارد. اشکال مناسب حقوق مالکیت فکری و حفاظت به اندازه کافی قدرتمند از پتنتها از فعالیت بنگاه های کوچکتر فناوری محور محافظت کردند.
صنعت ماشین ابزار در اروپا
- در صنعت ماشین ابزار، بازارهای نیروی کار داخلی و منطقهای و نهادها و سازمانهای محلی نظیر بانکهای محلی نقش مهمی را در تأثیرگذاری بر مزیتهای بینالمللی بازی میکنند.
- روابط نزدیک مبتنی بر اعتماد در سطح منطقهای در زمانهای طولانی ، تأمین مالی کافی نوآوری و برنامه های توسعه کسب وکار ها نقش مهمی در توسعه این صنعت در آلمان و ایتالیا داشتهاند.
- در آلمان آموزش حرفهای به طور گستردهای توسعه مهارتهای مورد نیاز برای طراحی و ساخت ماشینآالت را ترویج کرد. قوانین استخدامی به نسبت باثبات و راهبردهای استخدامی شرکت ها زمینه ای را برای تولید دانش انباشتی و نوآوری های تدریجی فراهم آوردند.
- استانداردها نه تنها در رابطه با سالمت و ایمنی، بلکه حتی در رابطه با اقتصاد مقیاس در این صنعت پیشینهای طولانی دارند. قانون اتحادیه اروپا در رابطه با ماشینآالت در تحقق بازار مشترک به ویژه در صنعت ماشینآالت بسیار تأثیرگذار بود . Wengel and Shapira, 2004
صنعت رنگدانه های مصنوعی در آلمان
- افرادی که آموزش پیشرفتهای در نظریه ها و فنون شیمی دیده بودند توانایی خاصی در توسعه رنگدانه های مصنوعی داشتند. برای اینکه از این توانایی استفاده شود، بنگاه ها نیاز داشتند تا مفهوم و ساختاری با عنوان ”آزمایشگاههای تحقیقاتی صنعتی “ را توسعه دهند.
- به علاوه قانون ثبت اختراع آلمان سفت و سختتر شد و به بنگاه ها اجازه داده شد تا بتوانند از فرمول تولید رنگدانه های خود محافظت کنند.
- همچنین در حرکت جدید که دانشمندان بخشی از آن بودند، قانون جدید باید مشخص می کرد که چه افرادی حق دارند بعد از توسعه محصول در آزمایشگاه، اختراع را به نام خودشان ثبت کنند.
- از سوی دیگر سیستم دانشگاه ی آلمان باید درگیر تربیت شیمیدانانی میشد که دوست داشتند در صنعت فعالیت کنند . Nelson, 2008
صنعت دارو در ایالات متحده آمریکا
- تعداد زیادی از شرکت های زیست فناوری جدید ایجاد شدند که نیروی آنها پژوهش گران دانشگاه ی و دانشجویان بودند. برنامه این شرکت ها توسعه داروهای جدید و یا اعطای لیسانس داروهای موجود به شرکت های دارویی بود.
- عوامل نهادی بسیاری از این پیشرفت و توسعه فناورانه حمایت کردند :
- یکی از آنها رویکرد باز دانشگاه های آمریکایی نسبت به فعالیتهای کارآفرینی پژوهش گران بود.
- نوآوری نهادی دیگر ایجاد صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر بود که تأمین مالی این شرکت ها را به یک کسب وکار سودآور تبدیل می کرد.
- یک تصمیم قانونی مهم در این راستا اجازه دادن به پژوهش گران بود تا بتوانند اختراعات و فناوری های جدید خود را ثبت کنند. در همین زمان کنگره، قانون بای – دال را تصویب کرد که دانشگاه ها را تشویق می کرد تا خود بتوانند ثبت اختراع کنند و تالش کنند حاصل کارهای تحقیقاتی خود را تجاریسازی کنند
صنعت خودرو در فرانسه
- اولترا و جین ۲۰۰۹ به مطالعه نظام نوآوری بخشی زیست محیطی در صنایع خودروسازی در فرانسه پرداخته اند و تمرکزشان بر توسعه وسایل نقلیه با انتشار آالیندههای کمتر است.
- آنها چارچوبی شامل سه مؤلفه اصلی رژیمهای فناورانه، شرایط تقاضا و سیاست های زیست محیطی و نوآوری انتخاب کردند. آنها معتقدند که الگوی بخشی نوآوری های زیست محیطی از طریق تعامالت میان این سه مؤلفه شکل میگیرد.
- یافته های آنها نشان میدهد که چگونه رژیمهای فناورانه و شرایط تقاضا منجر به لختی و اینرسی فناورانه شده و باعث ماندگاری طرح غالب میشود.
- به علاوه ، سیاست های زیست محیطی و نوآورانه با دو عامل دیگر یعنی رژیم فناورانه و شرایط تقاضا یکپارچه هستند و بر یکدیگر تأثیر میگذارند.
انواع سیاست های تأثیرگذار بر توسعه نوآوری های فناورانه در کشور های توسعه یافته و صنعتی
صنعت /بخش
سیاست ها هواپیماهایتجاریدر ایالات
– سرمایه گذاری و تأمین مالی برنامه های تحقیق و توسعه در زمینه هواپیماهای نظامی ، متحدهآمریکا
Mowery and – خریدهای دولتی از شرکت های داخلی تولیدکننده هواپیماهای تجاری با هدف تضمین بازار. Rosenberg, 1981
سیستمهای ارتباطات ازراه
– ایجاد استانداردهای فنی و ایمنی و تدوین قوانین و مقررات ، دوردر ایالات متحده آمریکا و
– معافیت های مالیاتی، اروپا – اعطای یارانههای تحقیق و توسعه ،
Davies and Brady, – خریدهای دولتی، ۱۹۹۸ – تسهیل ورود به بازار برای تازهواردان از طریق اعطای لیسانس.
نیروگاه هسته ای درانگلستان
– تعیین الزامات نهادی شامل الزامات قانونی، سازمانی و سیاسی با هدف کاهش ریسک ها، تضمین
Walker, 2000 سرمایه گذاریها و ممانعت از بهینهسازی بخشی و قفلشدگی.
صنعت شیمیاییدر کشور های
– تجدید ساختار صنعت اعطای مجوز تأسیس شرکت های بزرگ صنعتی از طریق ادغام تعدادی شرکت
اروپایی کوچکتر ، Cesaroni et al. , 2004 – سیاست ها و قوانین ثبت اختراع و محافظت از حقوق مالکیت فکری.
انواع سیاست های تأثیرگذار بر توسعه نوآوری های فناورانه در کشور های توسعه یافته و صنعتی
صنعت /بخش
سیاست ها
صنعت دارو در کشور های
– سیاست های تقویت آموزش و تحقیقات باکیفیت،
اروپایی – ایجاد ارتباط مستمر و سازنده میان صنعت و دانشگاه با هدف انتقال فناوری،
– ایجاد بازار برای محصولات جدید و نوآورانه در سایه چارچوبهای نهادی و قانونی بهگونهای که Cesaroni et al. , 2004
سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه و اتحادهای راهبردی را توجیه کند.
صنعت ماشینابزاردر
– تأمین مالی فعالیتهای نوآورانه و برنامه های توسعه کسب وکار ها،
– برنامه های آموزش حرفهای و مهارتآموزی،
کشور هایاروپایی
– بازنگری در قوانین استخدامی قوانین باثباتی که امکان انباشت دانش را فراهم آوردند ،
Wengel and Shapira,
– تدوین استانداردهایی در زمینه های سالمت و ایمنی،
۲۰۰۴ – تدوین قوانینی در زمینه ایجاد بازار مشترک در اتحادیه اروپا.
صنعت نرم افزار در کشور های – سرمایه گذاری دولت، بخش نظامی و سازمانهای امنیت اجتماعی در توسعه نرم افزار ها و تحریک تحقیقات
اروپایی در دانشگاه ها،
Steinmueller, 2004 – ایجاد زیرساختها و آموزش نیروی انسانی متخصص و ماهر.
انواع سیاست های تأثیرگذار بر توسعه نوآوری های فناورانه در کشور های توسعه یافته و صنعتی
صنعت /بخش
سیاست ها
صنعت رنگدانه های مصنوعی – رسمیت بخشیدن به قانون ثبت اختراعات،
درآلمان
– ایجاد آزمایشگاههای تحقیقاتی صنعتی ،
Nelson, 2008 – آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص.
صنعت زیست فناوری در
– تأسیس شرکت های زیست فناوری ،
– ترویج فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه های ایالات متحده،
ایالات متحده آمریکا
– ایجاد و تقویت صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر به منظور تأمین مالی فعالیتهای نوآورانه،
Nelson, 2008 – تصویب قانون بای ن دال با هدف تضمین حقوق مالکیت فکری محققان دانشگاه ی و تشویق آنها به تجاریسازی دستاوردهای تحقیقاتی.
صنعت خودرودرفرانسه
– تدوین استانداردهایی در زمینه تولید خودروهایی با آالیندگی کمتر. Oltra and Jean, 2009
نقش محیط نهادی و سیاست ها در همپایی فناورانه در کشور های در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور
- صنعت ارتباطات از راه دور در کره جنوبی ۲. صنعت نرم افزار در اروگوئه ۳. صنعت ارتباطات از راه دور در تایوان ۴. صنعت خودرو در چین ۵. صنعت پرورش ماهی در شیلی ۶. صنعت نرم افزار در چین ۷. سیستم دولت الکترونیک در کره جنوبی ۸. هواپیماهای نظامی در چین، برزیل و کره جنوبی ۹. صنعت خودرو در هند ۱. صنعت دارو در هند
صنعت ارتباطات از راه دور در کره جنوبی
- چانگ و هوانگ ۲۰۰۷ به مطالعه توسعه سیستمهای ارتباطات از راه دور در کره جنوبی پرداختند. آنها دریافتند که دولت نه تنها نقش مهمی در برنامه های تحقیق و توسعه ملی سیاست های طرف عرضه بازی کرده است، بلکه سیاست های استانداردسازی سیاست های طرف تقاضا تأثیر زیادی بر شکل گیری بازار داشته است.
- در صنعت ارتباطات راه دور از طریق تلفن همراه، دولت با انتخاب استانداردهای ملی واحد که باعث شد بنگاه های خصوصی داخلی سیستمهای داخلی را انتخاب کنند، تأثیر زیادی بر ایجاد بازار داشت. همچنین تضمین خریدهای دولتی باعث شد تا ریسک ورود به بازار در مراحل اولیه بهشدت کاهش یابد.
- آنها معتقدند که ” هم تکاملی میان فناوری و نهادها“ نقش بسیار مهمی در توسعه فناوری و شکل گیری بازار داشته است. این واقعیت درباره کره جنوبی خود را از طریق ایجاد بازار با سیاست های سرمایه گذاری و تأمین مالی، سیاست های استانداردسازی و تنظیم بازار و رقابت نشان میدهد.
صنعت نرم افزار در اروگوئه
- کانیلس و همکاران ۲۰۰۹ به مطالعه صنعت نرم افزار در کشور اروگوئه پرداختند. به طورکلی اروگوئه به عنوان یک کشور با اقتصاد مبتنی بر کشاورزی گوشت، چرم، برنج و پشم شناخته میشود، که در دهههای اخیر تالشها و عملکرد قابل مالحظهای از خود در صنعت نرم افزار به نمایش گذاشته است.
- برخی سیاست ها و اقدامات دولت که تأثیرات ژرفی بر صنعت نرم افزار در این کشور گذاشتهاند عبارتند از :
- تسهیل جا به جایی نیروی کار میان بنگاه ها از طریق قوانین انعطافپذیرتر؛ تقویت فعالیتهای شبکه سازی میان بنگاه ها به صورت محلی و بینالمللی؛ سرمایه گذاری در آموزش عالی؛ سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه و پرداخت یارانههای تحقیقاتی؛ ایجاد پیوند میان بخش خصوصی و دانشگاه ها؛ جذب بنگاه های خارجی نوآور؛ کمک به افزایش سرریزهای فناوری و یادگیری از طریق همکاری میان بنگاه ها و شرکت های زایشی.
صنعت ارتباطات از راه دور در تایوان
- لی ۲۰۰۹ به مطالعه صنعت فناوری اطالعات و ارتباطات تایوان در بستر یک اقتصاد دانشبنیان جهانی پرداخته است.
- سیاست های اصلی موجود در این حوزه نیز عبارتند از : معافیت های مالیاتی برای فعالیتهای تحقیقاتی و آموزش پرسنل؛ انجام پژوهش های نوآورانه از طریق کسب وکار های کوچک و متوسط و برنامه های توسعه فناوری.
- علاوه بر این سیاست های جدید در این حوزه شامل این موارد است : مقررات زدایی از بخش ارتباطات از راه دور؛ سیاست های تشویق طرف تقاضا و اجرای برخی طرحها و پروژه های خاص.
- گذار نظام نوآوری ملی در تایوان از طریق افزایش ورودیهای تحقیق و توسعه ، ارتقای نظام آموزشی و توسعه سرمایه های انسانی، افزایش تالش برای ثبت اختراعات و انتشارات علمی، نقش آفرینی مثبت مؤسسات تحقیقاتی و دانشگاه ها عملی شده است.
صنعت خودرو در چین
- زی، لی و گویشنگ ۲۰۰۹ با بهره گیری از دیدگاه نظامهای نوآوری بخشی به مطالعه سیر تکامل صنعت خودرو در چین پرداختند.
- آنها معتقدند انباشت قابلیت های فناورانه در بنگاه های سازنده خودرو در چین دارای دو منبع داخلی و خارجی است. انباشت قابلیت ها به شکل داخلی از طریق یادگیری با انجام و ارتقای قابلیت های فناورانه موجود است، درحالیکه انباشت قابلیت ها به شکل خارجی از طریق مشارکت در شبکه های دانشی خارجی است.
- برخی از این سیاست ها عبارتند از : بازنگری در نحوه معرفی و اطالعرسانی پیرامون محصولات ؛ تسهیل و زمینه سازی برای رقابت؛ تشویق و حمایت از خودروهای کم مصرف و دوستدار محیط زیست. به طورکلی یافته های این پژوهش گویای آن است که تقاضای چشمگیر داخلی و شبکه های دانشی خارجی از مهمترین عوامل مؤثر بر تکامل این صنعت در کشور چین است.
صنعت پرورش ماهی در شیلی
- ایزوکا ۲۰۰۹ به مطالعه صنعت پرورش ماهی به عنوان یک صنعت دارای فناوری پایین در کشور شیلی پرداخته است. او معتقد است که تمرکز بر بخشهای دارای فناوری پایین میتواند یافته های سیاستی مهمی برای کشور های در حال توسعه به ویژه آنهایی که دارای منابع طبیعی غنی هستند، داشته باشد.
- این پژوهش با مطالعه صنعت پرورش ماهی در شیلی قصد دارد نحوه ظهور یک نظام نوآوری بخشی دارای فناوری پایین محصولات غذایی و نفوذ آن در بازارهای جهانی را نشان دهد. همچنین از طریق بررسی فرایند استانداردگذاری در این صنعت ، نشان میدهد که چگونه یک کشور در حال توسعه نظیر شیلی میتواند نقش کلیدی در شکلدهی به قواعد یک صنعت بازی کنند.
- مطالعه این صنعت نشان میدهد بخشهای دارای فناوری پایین میتوانند نوآورانه باشند و این پتانسیل را دارند که به عنوان محور توسعه کشور های در حال توسعه قرار بگیرند. همچنین این صنایع به منظور پایدارسازی رقابتپذیری بلندمدت و پایدارسازی زیست محیطی نیازمند فعالیتهای تحقیق و توسعه هستند.
صنعت نرم افزار در چین
- کیم، پارک و لی ۲۰۱۳ به مطالعه همپایی فناورانه و بازار بنگاه های متأخر چینی و نقش دولت در صنعت نرم افزار پرداخته اند. یافته های پژوهش آنها نشان میدهد که بنگاه های محلی فعال در حوزه نرم افزار در چین، براساس رژیمهای فناورانه مختلف، راهبردهای متفاوتی را برای یادگیری و همپایی اتخاذ میکنند.
- در بخش بازیهای آنالین که تقلید آسانتر است و نوآوری های تدریجی از نوآوری های ریشهای مهمتر هستند، بنگاه های چینی کار خود را با کنترل انتشار بازیهای توسعه یافته توسط بنگاه های پیشرو آغاز میکنند و در ادامه از طریق تقلید از محصولات رهبران جهانی به توسعه قابلیت های خود میپردازند.
- در بخش نرم افزار های کاربردی که هم تقلید و هم نوآوری های خالقانه دشوار است، بنگاه های چینی ابتدا فناوری هایی را از طریق ادغامها و اکتسابها بهدست میآورند و سپس از طریق ایجاد ویژگیهای محلی به مزیت دست پیدا میکنند.
- بااینحال این روش یادگیری و اکتساب فناوری، بدون قانونگذاری دولت علیه شرکت های خارجی مانند محدودیتهای کسب وکار ی و خریدهای انحصاری برای محصولات داخلی در زمینه نرم افزار های کاربردی، نمیتواند به موفقیتهای تجاری در این صنعت منجر شود.
سیستم دولت الکترونیک در کره جنوبی
- پارک و کیم ۲۰۱۴ به مطالعه سیستم دولت الکترونیک در کره جنوبی به عنوان یک سامانه پیچیده پرداختند. آنها بیان میکنند که سیستم دولت الکترونیک متشکل از سه بخش دولت به شهروندان، دولت به کسب وکار ها و دولت به دولت است.
- دولت هم به عنوان یک بازیگر اصلی در این سیستم ایفای نقش میکند و هم به عنوان ارائه دهنده خدمت است و هم به عنوان مشتری و کاربر خدمت. به همین دلیل دولت مشارکت پررنگی در شکل گیری نوآوری در این سیستم دارد.
- دولت به عنوان مشتری و خریدار، حق انتخاب تأمینکنندگان، مشاوران، شبکه ها، تجهیزات فناوری اطالعات، نرم افزار های کاربردی و موارد دیگر را دارد. در ضمن، به عنوان ارائه دهنده خدمت، دولت وظیفه دارد به طور فعاالنه با تأمینکنندگان همکاری کرده و قوانین و مقررات الزم برای پیادهسازی هرچه بهتر سیستم را تنظیم کند.
سیستم دولت الکترونیک در کره جنوبی
- به علاوه بهرغم همه مشکلات و محدودیتها، دولت کره تأمین بودجه الزم برای ایجاد و توسعه این سیستم را ضمانت کرده است.
- اگرچه فازهای سهگانه توسعه سیستم دولت الکترونیک در کره مصادف با تغییر ۶ رئیسجمهور در این کشور بود، اما همه آنها بر اهمیت این سیستم اتفاق نظر و تأکید داشتند و از طریق نظارت مستقیم بر فرایند توسعه این سیستم، تعهد بالا ی خود برای پیشبرد اهداف مربوطه را نشان دادند.
- آنها به این نتیجه رسیدند که شبکه سازی، کسب دانش و قابلیت های کلیدی، نهادها و قوانین حمایت کننده، گزارشدهی مستقیم به دفتر ریاستجمهوری، همکاری مناسب میان بنگاه های بزرگ و دولت کره، سرمایه گذاری مستمر در فناوری اطالعات و ارتباطات نقش کلیدی در موفقیت این
کشور در طراحی و پیادهسازی این سیستم پیچیده داشته است.
هواپیماهای نظامی در چین، برزیل و کره جنوبی
- لی و یون ۲۰۱۵ به مطالعه تطبیقی در زمینه یادگیری فناورانه و ساخت قابلیت های سازمانی در صنعت هواپیماهای نظامی در سه کشور در حال توسعه ی چین، برزیل و کره جنوبی پرداختند.
- آنها به این نتیجه رسیدند که این سه کشور از روشهای مختلفی برای کسب قابلیت های فناورانه استفاده کرده اند و بیان میکنند که نقش بنگاه ها و شرکای خارجی و سیاست های دولت در اتخاذ روشهای کسب قابلیت های فناورانه تأثیرگذار است.
- چین خرید فناوری ← تولید مشترک ← مهندسی معکوس
- برزیل ساخت ← تولید مشترک ← توسعه مشترک
- کره جنوبی خرید فناوری ← تولید مشترک ← توسعه مشترک
هواپیماهای نظامی در چین، برزیل و کره جنوبی
- سیاست ها و اقدامات راهبردی سه کشور :
❑چین : سرمایه گذاری در پروژه های تحقیق و توسعه ملی با حمایت های بالا به پایین، جذب سرمایه های انسانی خارجی متخصص در علوم و مهندسی و مدیریت پروژه های چندگانه از طریق تأمینکنندگان مختلف
❑ برزیل : تأسیس خوشه صنعتی هوافضا برای ایجاد پلتفرم تحقیقاتی، ایجاد مؤسسات آموزشی و تحقیقاتی برای تحقیقات بنیادین و به کارگیری عوامل انگیزشی متعدد از طریق تسهیل صادرات و تأمین مالی
❑کره جنوبی : اتخاذ رویکرد گذار از خرید فناوری به ساخت فناوری از طریق تأکید بر ضرورت بالا بردن توان دفاعی کشور ، مشارکت دادن شرکت های بزرگ کرهای با شهرت جهانی در ساخت محصولات و مذاکره با تأمینکنندگان خارجی برای تنظیم قراردادهای سرمایه گذاری مشترک
صنعت خودرو در هند
- مانی ۲۰۱۷ به مطالعه صنعت خودرو در هند مطالعه موردی شرکت تاتاموتورز پرداخته است. او به برخی عوامل مؤثر بر رهبری بازار شرکت تاتاموتورز اشاره کرده است :
- کارآفرینی ، یادگیری و قابلیت سازی، تحقیق و توسعه درونزا و اکتساب دانش و قابلیت های فناورانه از طریق برخی تملکها و انتقال فناوری و عوامل بخشی نظیر تسلط یافتن بر پایه دانشی
- نهادها و سیاست های اثرگذار تشویق سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تنظیم تعرفه های وارداتی، افزایش رقابت، بهبود زیرساختها، تشویق به سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه و تصویب سیاست های زیست محیطی
- نقش بازار داخلی بزرگ و رو به رشد برای وسایل نقلیه در هند
- برخی عوامل در سطح ملی نظیر سیاست های حمایت از برخی صنایع خاص داخلی، سیاست های ارتقای کارآفرینی بخش خصوصی و بهبود بخش آموزش
صنعت دارو در هند
- مانی ۲۰۱۷ به مطالعه صنعت دارو در کشور هند مطالعه موردی شرکت کیپال پرداخته است. او به برخی عوامل مؤثر بر رهبری شرکت کیپال اشاره کرده است :
- سطح بنگاه : کارآفرینی و برخی راهبردها مانند رهبری در هزینهها، تنوعبخشی به بازار و تمرکز بر بازارهای جدید و تحقیق و توسعه درونزای قوی
- سطح بخش : رژیم کارا و اثربخش ثبت اختراعات در هند، تأمین نیروی انسانی توسعه یافته و توانمند برای انجام تحقیق و توسعه در صنعت دارو، نقش مؤسسات تحقیقاتی دولتی، انگیزشهای مالی در زمینه تحقیق و توسعه
- سطح ملی : سیاست های پیشفعاالنه دولت سرمایه گذاریهای خطرپذیر، حمایت از بهروزرسانی دانش و قابلیت های فناورانه و ترسیم چشمانداز مشترک و نقش بازار بزرگ و رو به رشد در هند و توسعه صادرات
عوامل موثر بر همپایی در بخش های مختلف
- بخش دارو : پژوهش های دانشگاه محور، سیاست های نهادی در زمینه حقوق مالکیت معنوی و سیاست های حمایت ی از تحقیق و توسعه
- بخش خودرو : تأمینکنندگان هم شرکت های چندملیتی و هم شرکت های داخلی
- بخش نرم افزار : سازمانهای آموزشی و نیروهای آموزشدیده و سرمایه گذاری خطرپذیر
- بخش تجهیزات ارتباطات از راه دور : سیاست های حمایت ی از تحقیق و توسعه و سازمانهای پژوهش یِ دولتی
- بخش کشاورزی ـ غذا : سازمانهای پژوهش ی کشاورزی و نهادهای بازار
- بخش نیمه هادی ها : سیاست های حمایت ی از تحقیق و توسعه . مالرباونلسون ۲۰۱۱
مؤثر بر دستیابی به رهبری بازار در یک بخش
عوامل در سطوح مختلف
- سطح بنگاه
- سطح بخش
- سطح ملی
مؤلفه های کلیدی – کارآفرینی – یادگیری، قابلیت سازی و راهبرد – تسلط یافتن بر پایه دانش و فناوری بخش – حضور و نقش آفرینی مؤثر بازیگران و روابط آنها با شبکه های توسعه یافته – سیاست ها و نهادهای بخشی مؤثر – سیاست های دولت در زمینه حمایت از توسعه صنایع – بستر و زمینه مشوق کارآفرینی بخش خصوصی – سیستم آموزشی توسعه یافته – بازار محلی / داخلی بزرگمالربا، مانیوآدامز ۲۰۱۷
انواع سیاست های تأثیرگذار بر همپایی فناورانه در کشور های در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور
صنعت /بخش
صنعت خودرودرکره جنوبی Lee and Lim, 2001
صنعت نیمه هادی ها درکره جنوبی Lee and Lim, 2001
صنعت ارتباطات موبایل در کره جنوبی Lee and Lim, 2001
سیاست ها – محافظت از بازار داخلی از طریق کاهش واردات – استفاده از مشوقها و یارانههای صادراتی – تقویت نقش مؤسسات تحقیقاتی دولتی نظیر مؤسسه پژوهش ی الکترونیک و ارتباطات از راه دور اتری – کمک به تشکیل کنسرسیوم تحقیقاتی متشکل از سامسونگ، ال جی و هیوندای – تصویب پروژه تحقیقاتی ملی سیستم استاندارد سی. دی. ام. ای – انجام آیندهنگاری صنعت ارتباطات از راه دور توسط مؤسسه پژوهش ی الکترونیک و ارتباطات از راه دور اتری – هدف گذاری برای تحقیق و توسعه براساس اطالعات بهروز و دقیق از روندهای صنعت – کمک به ایجاد کنسرسیوم تحقیقاتی با حضور شرکت کوالکام – علائم سیستم سی. دی. ام. ای به عنوان استاندارد ملی
انواع سیاست های تأثیرگذار بر همپایی فناورانه در کشور های در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور
صنعت /بخش
صنعت کامپیوترهایشخصی درکره جنوبی Lee and Lim, 2001
صنعت وسایلالکترونیکیدر کره جنوبی Lee and Lim, 2001
صنعت ماشینابزاردرکره جنوبی Lee and Lim, 2001
سیاست ها
– محافظت از بازار داخلی از طریق کاهش واردات – اعمال شرط صادرات بر سرمایه گذاریهای مشترک – حمایت از تحقیق و توسعه – خریدهای دولتی – تأسیس انجمن تحقیقاتی کامپیوتر کره – محافظت از بازار داخلی از طریق کاهش واردات – سیاست های صادرات محور – اعمال محدودیتهای وارداتی بر بازار داخلی – تشویق شرکت های درونیسازی فناوری – سیاست های تشویقی برای خرید محصولات ساخت داخل
انواع سیاست های تأثیرگذار بر همپایی فناورانه در کشور های در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور
صنعت /بخش
صنعت نرم افزار دراروگوئه Caniels, Kesidou. and Romjin, 2009
صنعت ارتباطات ازراهدوردرتایوان Lee, 2009
سیاست ها
– تسهیل جا به جایی نیروی کار میان بنگاه ها از طریق قوانین انعطافپذیرتر – تقویت فعالیتهای شبکه سازی میان بنگاه ها به صورت محلی و بینالمللی – سرمایه گذاری در آموزش عالی – سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه و پرداخت یارانههای تحقیقاتی – ایجاد پیوند میان بخش خصوصی و دانشگاه ها – جذب بنگاه های خارجی نوآور – کمک به افزایش سرریزهای فناوری و یادگیری از طریق همکاری میان بنگاه ها و شرکت های زایشی – افزایش ورودیهای تحقیق و توسعه – ارتقای نظام آموزشی و توسعه سرمایه های انسانی – افزایش تالش برای ثبت اختراعات و انتشارات علمی – تقویت نقش آفرینی مثبت مؤسسات تحقیقاتی و دانشگاه ها – معافیت های مالیاتی برای فعالیتهای تحقیقاتی و آموزش پرسنل – تشویق انجام پژوهش های نوآورانه از طریق کسب وکار های کوچک و متوسط و برنامه های
توسعه فناوری
– مقررات زدایی از بخش ارتباطات از راه دور – سیاست های تشویق طرف تقاضا و برخی طرحها و پروژه های خاص
انواع سیاست های تأثیرگذار بر همپایی فناورانه در کشور های در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور
صنعت /بخش
صنعت خودرودرچین Xi, Lei and Guisheng, 2009
صنعت پرورشماهیدرشیلی Iizuka, 2009
صنعت نرم افزار درچین Kim, Park and Lee, 2013
سیستمدولتالکترونیکدرکره جنوبی Park and Kim, 2014
سیاست ها
– زمینه سازی برای همکاریهای بینالمللی و ورود به شبکه های دانش خارجی – تسهیل و زمینه سازی برای رقابت در داخل کشور – تشویق و حمایت از خودروهای کم مصرف و دوستدار محیط زیست از طریق استانداردگذاری – انتخاب حوزههای دارای فناوری پایین به عنوان محور توسعه – استانداردگذاری برای شکلدهی به قواعد بازی یک صنعت – ایجاد محدودیتهای کسب وکار ی و ایجاد یک محیط رقابتی نامتقارن برای شرکت های خارجی از طریق قانونگذاری – خریدهای دولتی انحصاری برای محصولات داخلی – تنظیم قوانین و مقررات و استانداردها به عنوان یکپارچهکننده سیستم – اعمال نظارت، هماهنگی و کنترل بر پیشرفت صنایع و طرحها و پروژه های کلان – تضمین اعطای بودجه های تحقیقاتی و اجرایی بهرغم تغییر چندین دولت – سرمایه گذاری در فناوری اطالعات و ارتباطات
انواع سیاست های تأثیرگذار بر همپایی فناورانه در کشور های در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور
صنعت /بخش
- هواپیماهای نظامی درچین، برزیل و کره جنوبی Lee and Yun, 2015
- صنعت خودرودرهند Mani, 2017
سیاست ها – تأسیس خوشه های صنعتی در صنعت هوافضا – مشارکت دادن شرکت های بزرگ در طرحهای ملی – سرمایه گذاری و تأمین مالی برنامه های تحقیق و توسعه ملی – جذب سرمایه های انسانی خارجی متخصص در علوم و مهندسی – ایجاد مؤسسات آموزشی و تحقیقاتی برای تحقیقات بنیادین – ایجاد عوامل انگیزشی از طریق تسهیل صادرات و تأمین مالی – مذاکره با شرکت های خارجی برای تنظیم قراردادهای سرمایه گذاری مشترک – تشویق سرمایه گذاری مستقیم خارجی – تنظیم تعرفه های وارداتی – تنظیم قوانین رقابت – بهبود زیرساختها – تشویق به سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه – تصویب سیاست های زیست محیطی – سیاست های حمایت از صنایع خاص داخلی – سیاست های ارتقای کارآفرینی بخش خصوصی – سیاست های بهبود آموزش
صنعت /بخش
- سیستمهای ارتباطات ازراهدوردرکره جنوبی Choung and Hwang, 2007
- صنعت دارو درهند Mani, 2017
سیاست ها – استانداردسازی جهت شکلدهی و تنظیم بازار و رقابت – سرمایه گذاری و تأمین مالی برنامه های تحقیق و توسعه ملی – خریدهای دولتی تضمین شده با هدف کاهش ریسک های بازار در مراحل اولیه – ایجاد رژیم کارا و اثربخش ثبت اختراعات در هند – سیاست های تأمین نیروی انسانی توسعه یافته و توانمند برای انجام تحقیق و توسعه در صنعت دارو – تقویت نقش مؤسسات تحقیقاتی دولتی – انگیزشهای مالی در زمینه تحقیق و توسعه – سرمایه گذاریهای خطرپذیر – سیاست های حمایت از بهروزرسانی دانش و قابلیت های فناورانه و ترسیم چشمانداز مشترک – سیاست های بهره برداری حداکثری از بازار بزرگ و رو به رشد در هند و سیاست های توسعه صادرات
نقش محیط نهادی و سیاست ها در یادگیری فناورانه در ایران
- صنعت توربین های بادی در ایران ۲. صنعت توربین های گازی در ایران، هند و چین ۳. صنعت نیروگاه های برقابی در ایران ۴. صنعت توربین های گازی در ایران ۵. صنعت زیست دارو در ایران ۶. صنعت ساخت تجهیزات نانو فناوری در ایران
صنعت توربین های بادی در ایران
- باقری مقدم و همکاران ۲۰۱۱ به مطالعه صنعت توربین های بادی، قابلیت های فناورانه، نهادها، سیاست ها و قوانین مؤثر بر این صنعت در ایران پرداخته اند. آنها به منظور ارزیابی سطح قابلیت های فناورانه در ایران برای تولید اجزای اصلی توربین های بادی، از مفهوم ” قابلیت های فناورانه در سطح بخشی“ استفاده کردند.
- نتایج بهدست آمده در پژوهش آنها نشان میدهد که بهدلیل وابستگی شدید به انرژیهای فسیلی از جمله نفت و گاز، قابلیت های فناورانه الزم در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژی باد و انرژی خورشیدی در ایران شکل نگرفته است.
- همچنین آنها دریافتند سیاست ها و قوانین موجود در کشور توانایی حمایت از استفاده روزافزون از انرژیهای تجدیدپذیر به ویژه انرژی بادی را ندارند و این قوانین نیازمند بازنگری و بازطراحی هستند.
صنعت توربین های گازی در ایران، هند و چین
- مجیدپور ۲۰۱۲ به مطالعه صنعت توربین های گازی سنگین در سه کشور در حال توسعه یعنی ایران، هند و چین پرداخته است.
- او ابتدا به شناسایی پیشرانهای سیاستی در این سه کشور پرداخت و به این نتیجه رسید که عواملی مانند وجود ذخایر گاز طبیعی، بازار و تقاضای بزرگ و رو به رشد برای انرژی برق، موضوعات زیست محیطی و تحریمهای ایالات متحده آمریکا مهمترین پیشرانهای شکل گیری و توسعه این صنعت در ایران هستند.
- او به این نتیجه رسید که دولت نقش چشمگیری در شکل گیری و توسعه صنعت توربین های گازی در همه این کشور ها دارد. به علاوه یافته های او گویای آن است، در حالی که معافیت های مالیاتی و یارانههای تحقیق و توسعه در کشور های هند و چین جزء سیاست های اصلی دولت است، در ایران خریدهای دولتی و ضمانت اجرای پروژه های بزرگ محلی و بینالمللی مداخالت اصلی دولت در این صنعت را تشکیل میدهند.
صنعت نیروگاه های برقابی در ایران
- کیامهر ۲۰۱۷ به مطالعه مسیر ساخت قابلیت های فناورانه در شرکت فراب به عنوان یک شرکت تولیدکننده سیستمهای تولید الکتریسیته برقابی پرداخت. وی بیان میکند که دولت در مراحل مختلف شکل گیری و تکامل این شرکت به ایفای نقش پرداخته است.
- در ابتدای کار با احساس نیاز به تجهیزات اصلی نیروگاهی به منظور تأمین برق کشور ، دولت از میان گزینه های ایجاد شرکت های داخلی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی توسط شرکت های پیشرو جهانی، گزینه اول را برگزید.
- به علاوه ، دولت از طریق واگذاری و ضمانت پروژه های داخلی به این شرکت ، این فضا را به وجود آورد که شرکت فراب در فضایی عاری از رقابت شدید به تمرین ساخت نیروگاه های برقابی بپردازد.
صنعت نیروگاه های برقابی در ایران
- از طرفی، با تصویب قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تأمین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات از این شرکت خواست که تا جای ممکن از توان و ظرفیتهای داخلی برای ساخت این نیروگاه ها استفاده کند.
- این شرایط باعث شد تا فراب انگیزه بالا یی برای ایجاد زنجیره تأمین داخلی پیدا کند و همچنین انتقال فناوری در زمینه مهندسی و ساخت را تسهیل کرد. به علاوه این شرکت از منابع داخلی ارزان به ویژه منابع انسانی و انرژی بهره برداری کرد.
- در ادامه، دولت محافظتهای خود را از شرکت فراب برداشت و این شرکت مجبور شد تا جهت گرفتن پروژه به رقابت شدید با شرکت های خارجی بپردازد. این شرایط باعث شد فراب به سمت توسعه قابلیت های پیش پروژه و مهندسی پروژه پیش برود.
- از سال ۲۰۰۳ به بعد، دولت شروع به تشویق شرکت های خصوصی به سرمایه گذاری در نیروگاه های برقابی کوچک کرد و این فرصت خوبی بود تا فراب شروع به کسب قابلیت های طراحی کند.
صنعت توربین های گازی در ایران
- صفدری رنجبر و همکاران ۱۳۹۶ در مطالعهای که در صنعت توربین های گازی در ایران به عنوان یک صنعت محصولات و سامانههای پیچیده انجام دادند به این نتیجه دست یافتند که میتوان نقش آفرینی های متنوع و پویای دولت در طول مسیر یادگیری فناوری بنگاه های داخلی را مشاهده کرد.
- در این صنعت دولت پس از آگاهی از تقاضای بالا برای توربین های گازی در داخل کشور و احساس نیاز به درونیسازی فناوری ساخت این توربین ها به طراحی و اجرای سیاست های متنوع و پویایی از جنس :
❑ راهبری تأسیس شرکت های داخلی با مأموریت ساخت توربین های گازی ، اعطای پروژه های کلان به این شرکت ها، شناسایی و تسهیم ریسک های فنی و مالی و . . . ،
❑ سرمایه گذاری اعطای یارانههای تحقیقاتی، سرمایه گذاری در برنامه های تحقیقاتی و زیرساختها و . . . ،
❑ خریدهای دولتی یکسان سازی، تجمیع و سفارشدهی توربین ها به شرکت های داخلی و تضمین خرید آنها و
❑ تسهیلگری تسهیل همکاری بنگاه های داخلی با شرکت های پیشرو خارجی و تسهیل و تشویق صادرات پرداخت و به عبارتی پنجره فرصتی از جنس سیاست ها و نهادها را روی بنگاه های داخلی گشود.
صنعت زیست دارو در ایران
- حمیدی مطلق و همکاران ۱۳۹۵ به مطالعه حرکتهای جمعی و تغییرات نهادها / سیاست ها و فناوری در رابطه با شکل گیری بنگاه های علم محور در صنعت زیست داروی ایران پرداخته اند. صنعت زیست دارو در ایران صنعتی است که در تجاریسازی زیست داروها موفقیت چشمگیری داشته است.
- این موفقیت بیش از هر چیز نتیجه وقوع یک تغییر نهادی قابل توجه از « شرکت های تأمین محور دولتی» به سمت « شرکت های علم محور خصوصی» بوده است.
- یافته های پژوهش آنها نشان میدهد که در پس شکل گیری این بنگاه های علم محور، چهار اقدام نهادی مهم وجود دارد و شبکه ای از افراد و کنشگران کلیدی کارآفرینان نهادی از بخشهای خصوصی و دولتی و به صورت رسمی و غیررسمی در تحقق تکتک این نهادها حضور داشتهاند و هیچ یک از اقدامات نهادی بررسی شده به تنهایی از سوی کارآفرینان نهادی در یک بخش توسعه نیافته اند.
صنعت زیست دارو در ایران
- به علاوه یافته های آنها نشان میدهد مهمترین اقدامات نهادی صورت گرفته و تأثیرگذار بر صنعت زیست داروی ایران عبارتند از :
- انجام پروژه انتقال فناوری چهار زیست دارو از کشور کوبا و شکل گیری شرکت های نسل سوم از درون این پروژه ،
- تأسیس و فعالیت مرکز رشد فناوری های دارویی در دانشگاه علوم پزشکی تهران،
- ورود تأثیرگذار دفتر همکاریهای فناوری های ریاستجمهوری به حوزه زیست فناوری که به تشکیل و فعالیت معاونت زیستی در این دفتر منجر شد،
- تالش برای ورود محصولات شرکت های نسل سوم به بازار ایران
صنعت ساخت تجهیزات نانو فناوری در ایران
- احمدوند و همکاران ۱۳۹۷ به مطالعه سیاست های دولتی تأثیرگذار بر همپایی فناورانه در صنعت ساخت تجهیزات نانو نانوپوششها پرداختند. مطالعه آنها نشان میدهد که شرکت های ایرانی در حوزه نانوپوششها باتکیهبر تحقیق و توسعه داخلی و یادگیری غیررسمی از محصولات و منابع دانشی خارجی در مسیر همپایی فناورانه قدم گذاشتهاند، اما هنوز با تحقق همپایی بازار فاصله دارند.
- یافته های آنها بیانگر آن است که دولت از برخی سیاست های عرضه گرا و تقاضا گرا برای حمایت از شرکت های فعال در این حوزه بهره برداری کرده است که عبارتند از :
❑ سیاست های طرف عرضه : حمایت از تحقیقات دانشگاه ی در قالب مشوقهای مالی برای پایان نامههای تحصیلات تکمیلی، حمایت های مشاورهای و آموزشی از شرکت ها، حمایت از اخذ تأییدیههای فنی و استانداردها، حمایت از حضور در نمایشگاههای داخلی و خارجی، برنامه های ترویج صنعتی و ایجاد مرکز توسعه نانوپوششها
❑ سیاست های طرف تقاضا : پیشخرید اولیه تجهیزات ، اعطای وام و یارانه به خریداران تجهیزات ساخت داخل، کمک به تدوین مقررات و استانداردهای فنی و زیست محیطی
انواع سیاست های تأثیرگذار بر یادگیری فناورانه در صنایع مختلف در ایران
صنعت /بخش سیاست ها
صنعت توربین های گازی درایران
– خریدهای دولتی
Majidpour, 2012 – ضمانت اجرای پروژه های بزرگ محلی و بین المللی
– پروژه انتقال فناوری زیست دارو از کشور کوبا و شکل گیری شرکت های نسل سوم از درون این زیست دارو
پروژه
– تأسیس و فعالیت مرکز رشد فناوری های دارویی در دانشگاه علوم پزشکی تهران حمیدیمطلقوهمکاران، ۱۳۹۵
– ورود تأثیرگذار دفتر همکاریهای فناوری های ریاستجمهوری به حوزه زیست فناوری
– کمک به ورود محصولات شرکت های نسل سوم به بازار ایران
– واگذاری و ضمانت پروژه های داخلی به شرکت های داخلی با هدف ایجاد فضایی عاری از رقابت
صنعت نیروگاه های برقابی در ایران شدید
– تصویب قانون ساخت داخل با هدف استفاده حداکثری از توان و ظرفیتهای داخلی Kiamehr, 2017
– تأمین منابع داخلی ارزان به ویژه منابع انسانی و انرژی
– تشویق شرکت های خصوصی به سرمایه گذاری در نیروگاه های برقابی کوچک
– ایجاد قانون ساخت داخل برای بهره برداری حداکثری از توان و ظرفیتهای داخلی سیستمهای تولیدبرقحرارتیوبرقابی – واگذاری و ضمانت پروژه های بزرگ محلی به شرکت های داخلی با هدف ایجاد بستر الزم برای درایران
یادگیری
Kiamehr et al. , 2015; – ایجاد شرکت های داخلی تخصصیKiamehr, 2017 – ایجاد امکان دستیابی به منابع داخلی ارزان به ویژه منابع انسانی و انرژی – تشویق شرکت های خصوصی داخلی به سرمایه گذاری در پروژه های داخلی
انواع سیاست های تأثیرگذار بر یادگیری فناورانه در صنایع مختلف در ایران
صنعت /بخش
توربین های گازی درایران صفدری رنجبروهمکاران، ۱۳۹۶
صنعت ساخت تجهیزات نانو احمدوندوهمکاران، ۱۳۹۶
سیاست ها
– تأسیس شرکت های داخلی با مأموریت ساخت توربین های گازی – اعطای پروژه های کلان به شرکت های داخلی – شناسایی و تسهیم ریسک های فنی و مالی و. . . – اعطای یارانههای تحقیقاتی – سرمایه گذاری در برنامه های تحقیقاتی و زیرساختها – یکسان سازی، تجمیع و سفارشدهی توربین ها به شرکت های داخلی و تضمین خرید آنها – تسهیل همکاری بنگاه های داخلی با شرکت های پیشرو خارجی – تسهیل و تشویق صادرات خدمات فنی مهندسی و تجهیزات به کشور های همسایه – حمایت از تحقیقات دانشگاه ی در قالب مشوقهای مالی برای پایاننامههای تحصیالت تکمیلی – حمایت های مشاورهای و آموزشی از شرکت ها – حمایت از اخذ تأییدیههای فنی و استانداردها – حمایت از حضور در نمایشگاههای داخلی و خارجی – برنامه های ترویج صنعتی – ایجاد مرکز توسعه نانوپوششها – پیشخرید اولیه تجهیزات – اعطای وام و یارانه به خریداران تجهیزات ساخت داخل – کمک به تدوین مقررات و استانداردهای فنی و زیست محیطی
سیاست های کلی و ابزارهای سیاستی توسعه فناوری و نوآوری
سیاست های کلی حمایت هایمستقیم ابزارهای سیاستی
الف حمایت هایمالیبرایتحریکطرفعرضه مانند : – تأمینمالیتحقیقاتدر بخش دولتی، – حمایت ازآموزشوجا به جایینیرویانسانی، – کمکبالعوضبرای تحقیق و توسعه صنعتی.
ب سیاست هاو برنامه های اجرایی حمایت خدماتیبرایتحریکطرفعرضه مانند : – حمایت از شبکه سازی، – ارائه حمایت هایاطالعاتیوواسطهای، – پارکهاومراکزرشد.
ج سیاست هایتقویتطرفتقاضا مانند – – سیاست هایسیستمی سیاست هایخوشهسازیو سیاست هایتقویتزنجیرههایعرضه ، – سیاست هایخریددولتی، – قانونگذاریواستانداردگذاری. قاضینوریوقاضینوری ۱۳۹۱
سیاست های کلی و ابزارهای سیاستی توسعه فناوری و نوآوری سیاست های کلی حمایت های غیرمستقیم مالیاتی حمایت هایمالیکاتالیزوری سیاست های اصلاح شرایطکلان و توسعه زیرساختها
ابزارهای سیاستی
– ارائه مشوقمالیاتیبه شرکت ها ارائه معافیت هایمالیاتی، اعتباراتمالیاتیواستفادهازاستهالک تسریعشده ، – ارائه مشوقهابهصورتکاهشمالیاتبرحقوقپرسنل تحقیق و توسعه وهزینههایتأمیناجتماعی، – ارائه مشوقهاییبرایمالیاتاشخاصحقیقی کارآفرینان . – حمایت ازسرمایه گذاری ریسک پذیروفرشتگان کسب وکار ، – ارائه ضمانت واموسهام، – بازارسهام جدید، – وامهایکوچک. – ایجادثباتدرقیمتها – اصلاح سیاست هایرقابتی مانند حذفانحصارهاورانتهایمختلف، – اصلاح وتقویتسیستمتدویناستانداردهایفنیومدیریتیدر کشور ، – توسعه فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه ها، – اصلاح وتقویتنظام مالکیت فکری کشور ، – توسعه منابع انسانی ، – اصلاح سایرعواملزیرساختیو محیطی . قاضینوریوقاضینوری ۱۳۹۱
نظرات بسته شده است، اما بازتاب و پینگ باز است.